O zbekiston respublikasi so g L iq n I saqlash

Aristotel (Arastu) (eramizdan oldingi  384 -  322-yillarda yasha- 

gan)  yunon  xoqoni  Iskandar  Zulqamaynning  tarbiyachisi  b o ‘lgan. 

U  Gippokratning  qon  tomirlar  bosh  miyadan  boshlanib  tanaga 

tarqaladi  degan  noto‘g ‘ri  fikrini  rad  etib,  qon  tomirlar  yurakdan 

boshlanishini  isbotlagan,  shuningdek,  paylami  nervlardan,  suyakni 

tog‘aydan  ajratgan  va  aortani  birinchi  marta  aniqlagan.  Ammo 

Aristotel  nervlaming  ichi  bo ‘shliqdan  iborat  bo ‘lib,  bosh  miyada 

hosil bo ‘ladigan ruh  shu nervlar orqali  organizmga tarqaladi,  degan 

noto‘g‘ri fikrda bo ‘lgan.

Gerofil  (eramizdan  304  yil  oldin  tug‘ilgan)  Ptolomey  II  ning 

saroy  tabibi  bo ‘lgan.  Bemorlaming  nima  sababdan  o ‘lganligini 

bilish  uchun  murdalami  kesib  o‘rgangan.  Shu  usulda  Gerofil  bosh 

miya va uning pardalarini, vena bo ‘shliqlarini, bosh miya nervlarini 

va  ulaming  bosh  miyadan  chiqishini  ta’rifiab  bergan.  0 ‘n  ikki 

barmoq ichakka birinchi b o ‘lib nom bergan, shuningdek arteriyalami 

venalardan ajratgan.  K o‘z olmasi pardalarini va shishasimon tanani, 

ingichka  ichak limfa tomirlarini  o‘rgangan.  0 ‘zidan  oldingi va o ‘zi 

to ‘plagan m a’lumotlar asosida «Anatomiya haqida» kitobini yozgan.

Erazistrat (eramizdan 350 -  300-yillar oldin yashagan). Tomirlar 

tizimi: yurak qopqoqlari, aorta, kavak venalar, yirik arteriya va vena- 

lami  o ‘rganib,  qon tomir anastomozlari  haqidagi  ilmga asos  solgan. 

Erazistrat harakatlantiruvchi va sezuvchi nervlami ajratgan,  shuning­

dek, mushaklar qisqarishini o ‘rganib, harakat nazariyasini yaratgan.