T. Qudratov N. Fayziyeva


Bu o’zgarish ikki omil hisobiga sodir bo’lgan



Download 1,95 Mb.
Pdf ko'rish
bet43/161
Sana31.12.2021
Hajmi1,95 Mb.
#209125
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   161
Bog'liq
iqtisodiy tahlil nazariyasi

Bu o’zgarish ikki omil hisobiga sodir bo’lgan: 
 1) Paxta maydonining (miqdoriy omilning) o’zgarishi hisobiga; 
2) Paxta hosildorligining (sifatiy omilning) o’zgarishi hisobiga. 
Omillar  ta’sirini  aniqlashdan    oldin    qayta  hisoblangan  (shartli)  paxta  yalpi 
hosilini hisoblab, olish zarur: 
 
Shundan keyin yalpi hosil o’zgarishiga omillar ta’siri aniqlanadi: 
 1) Paxta maydoni o’zgarishining ta’siri:    
 
 2) Paxta hosildorligi o’zgarishining ta’siri:  
 
Zanjirli  bog’lanish  usuli.  Ushbu  usul  ham  iqtisodiy  jarayonlar  orasidagi 
bog’liqlik  funksional  bo’lgan  taqdirda  qo’llaniladi.  Bu  usulda  har  bir  ta’sir  etuvchi 
omilning natijaga  ta’sirini aniqlash yo’li uslubiy ketma  – ketlikka ega. Buning uchun, 
birinchi navbatda, rejadagi yoki bazis yilidagi omilli  ko’rsatkichlarni  hisobot yilidagi 
omilli  ko’rsatkichlar  bilan  navbatli  almashtirish  orqali  natijaviy    ko’rsatkichlarning  
qatorlari hisoblab olinadi. Ko’rsatkichlarni qatorlashda dastlab miqdoriy ko’rsatkichlar, 
so’ngra    sifat  ko’rsatkichlari  joylashtiriladi.  Bunda,  1-qator  rejadagi    (bazis  yilidagi) 
dastlabki    ko’rsatkichlarni  oxirgi  qator  hisobot  yilidagi    ko’rsatkichlarni  ifodalaydi.  
Oraliqdagi  qatorlar  “Shartli    ko’rsatkichlar”  bo’lib  hisoblanadi.  Yonma–yon  turgan 
qatorlar orasidagi farq natijani o’zgarishiga ta’sir etuvchi bir omilni ta’sirini ko’rsatadi. 
Omillar ta’sirlarining  yig’indisi natijaning umumiy o’zgarishiga teng kelish kerak. Buni 
ish haqi fondining tahlili  misolida ko’rib chiqamiz). 


28 
 
Ish haqi fondi hajmining ifodalanishi
 
Bunda T- ishchilarning o’rtacha yillik soni 
 S- Bir ishchining o’rtacha  bir yilda ishlagan soatlari miqdori 
P- o’rtacha 1 kishi- soat uchun hisoblangan ish haqi summasi 
Ish haqi fondining o’zgarishi:  
 
Demak, ish haqi  fondining o’zgarishiga uch omil ta’sir qiladi. Bularning ta’sirini  
aniqlash uchun  quyidagi  ish haqi fondi ko’rsatkichlarini (ish haqi fondi qatorlarini) 
aniqlab olish kerak: 
I.  
–  Bazis davridagi ish haqi fondi. 
II. 
 Birinchi shartli ish haqi fondi
 
III. 
Ikkinchi shartli ish
 
haqi fondi. 
     IV.
 – Hisobot  davridagi ish haqi fondi. 
Ish haqi fondining o’zgarishiga omillar ta’sirini aniqlash: 
1) 
Ishchilar soni o’zgarishining ta’siri:  
 
2) 
Bir ishlovchiningo’rtacha ishlagan soatlari  soni o’zgarishining ta’siri: 
 
3) 
Bir  kishi- soat uchun hisoblangan ish haqi summasi o’zgarishining ta’siri: 
 

Download 1,95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   161




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish