Microsoft Word 05 Kishlok xujalik mahsulotlar sifati va marketingi

4.  Axborotlarni qayta ishlash va tahlil qilish. 
 
Toʻplangan  axborotning  tahlili  olingan  maʻlumotlardan  maksimal  darajada  foydali 
koʻrsatkichlar  olishga  qaratilgan  boʻlib  tadqiqotchiga  yordam  berib,  maʻlum  xulosa  va  natijalar 
olishga  qaratilgandir.  Olingan  maʻlumotlarni  tahlil  qilish  va  ishlov  berish  usullari  maxsus 
adabiyotlarda  toʻliq  yoritib  beriladi.  Shuning  uchun  biz  bu  yerda  faqat  mehmonxona  va  restoran 
amaliyoti marketingida eng muhim ahamiyatga ega usullarni koʻrib chiqamiz. 
Axborotni tahlil qilish usullarini quyidagicha boʻlish mumkin: 
−  faqat yoritib berish; 
−  bir-biriga bogʻlanganligini; 
−  bir-biri bilan oʻzaro bogʻliqligini. 
Faqat  yoritib  berishga  moʻljallangan  usul  axborotni  toʻplash,  guruhlarga  ajratish  va 
umumlashtirilgan  statistik  maʻlumotlarni  jadvallar,  grafiklar,  shuningdek  alohida  elementlar 
tavsiflarini hisoblash, umumiy holatini yoritish va tadqiq etilayotgan birliklar rivojlanishini amalga 
oshirishni  belgilaydi.  Marketing  tadqiqotlari  uchun  mazkur  usulning  muhim  tomoni  tarqatish 
chastatosining hisobi, oʻrtacha kattaliklar va tarqalib ketishlarni hisoblashdir. 
Tarqatish chastotasi tadqiq etiladigan birliklarni u yoki bu xossasiga asosan tarqatish (soʻrov 
oʻtkazganda – respondentlarni), ular koʻpincha absolyut yoki nisbiy raqamlar bilan belgilanadi. Eng 
oddiy usuli bir oʻlchamli tarqatishdir. 
Misol.  “Qaysi  sharoitda  Siz  bizning  mehmonxonaga  yana  kelar  edingiz?”  savoliga  berilgan 
javoblarni  tahlil  qilishda  quyidagi  tarqatish  olingan  (%  hisobida  savolga  javob  berganlar  soniga 
qarab): 
−  yashash sharoitlari hamda ovqat tayyorlash sifati yaxshilanganda – 48,8; 
−  hozirgi sharoitda – 31,2; 
−  narxlar pasayganda – 10,8; 
−  hyech qanday sharoitda – 7,5; 
−  hyech narsa ayta olmayman – 1,7. 
Agar respondentlar  guruhlarga ikki va undan koʻp xususiyatlariga qarab  boʻlinadigan boʻlsa 
(masalan, 30 yoshgacha oliy maʻlumotli erkaklar ajratilsa), unda kombinasion taqsimlash deb ataladi. 
Chastotalarni taqsimlashni yoritish uchun jadvallar, grafikalar va diagrammalar qoʻllaniladi.