Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov

amalga  oshiriladi:
a)  firma  kommivoyajerlari  tom onidan;
b)  ishlab  chiqaruvchiga  tegishli  chaqana  savdo  d o ’konlari tomonidan;
c)  pochta  orqali;
e.To’g’ridan-to’g’ri sotuv kanalini quyidagi mahsulotni ishlab chiqanivclii tanlab 
olishi ehtimoli yuqori:
a)  kiyim-kechak;
b)  bir  marta  ishlatiladigan  shprits;
c)  tomorqa  anjomlari.

---

IZO H LI LUG’AT
Ayriboslilash 
—  biron-bir shaxsdan o ’ziga  kerakli bo’lgan ob’yektni  olish uchun,  uning 
evaziga biron-bir narsani taklif etish akti  (harakati).
Bozor 
—  1) talab va taklif uchrashadigan joy, bu yerda ishlab chiqarilgan  mahsulotning 
jamoatchilik sezayotgan ehtiyojga mos kelish darajasi aniqlanadi,  mazkur tovaming boshqa 
raqobatchi  tovarlar bilan raqobatbardoshligi taqqoslanadi;  2) tovar, xizmat  va boshqa  mulk 
turlari bilan almashish sohasi ; 3) iste’molchilar guruhi; 4) mazkur tovaming barcha xaridorlari; 
5) tashkillashtirilgan savdo joyi; 6) tovar va xizmatlami olish manbai; 7) qandaydir mahsulot 
yoki  xizmatlaming  virtual  yoki  tabiiy  aks  ettirilgan  mavjud  yoki  potensial  xaridorlari  va 
sotuvchilari  majmui;  8)  birja.  Bozor oddiy so’z bilan  aytganda  —  bu  iqtisodiy ayriboshJash 
shaklidir.  Boshqacha aytganda bozomi ayriboshlash sohasi ham deydilar va uni savdo bilan 
aralashtirmaslik  kerak.  Bozor  bu  —  iqtisodiy  kategoriyadir,  savdo  esa  —  bu  iqtisodiyotni 
alohida bir tarmog‘idir. Marketing fanida bozomi ta’rifini quyidagicha yoritilgan. «Bozor — bu 
mavjud va potensial xaridorlaming yig'indisidan iboratdir».  Agar talab taklifdan ko’p bo’lsa 
«Sotuvchi bozori» deyiladi; agar taklif talabdan ko’p bo’lsa «Xaridor bozori» deyiladi. Bozoming 
sig‘imi  —  yil  davormda  unda  sotiladigan  tovarlarning  hajmi  (fizik  o ’lchovda  yoki  qiymat