O’zbekiston respublikasi qishloq va suv xo’jaligi vazirligi. Toshkent davlat agrar universiteti

Brokerlik idoralari (firmalari) quyidagicha ta’riflanadi – Brokerlik firmasi birjada o’z 

joyiga  ega  bo’ladi  va  birjada  savdolar  bo’yicha  mijozlar  o’rtasida  vositachilik 

vazifasini amalga oshiradi. 

 

Birjadagi brokerlik joyi deganda  -fond birjasi o’zining to’la huquqli a’zosiga 

yaratib  berishi  mumkin  bo’lgan  imkoniyatlar  yig’indisi  tushuniladi.    Ushbu 

imkoniyatlarning  eng  asosiysi  –birja  maydonchasida  qimmatli  qog’ozlarni  o’z 

nomidan  va  o’z  hisobidan,  yoki  mijozlar  hisobidan  va  ularning  topshirig’iga  ko’ra 

xarid qilish yoki sotish imkoniyatidir. 

Amaldagi  qonunchilik  xujjatlariga  asosan  brokeroik  joylari  (misol  uchun 

“Toshkent”  RFB  da)  nomallum  muddatga  sotib  olinadi  va  unga  birja 

tomonidantalablarga  to’liq  rioya  qilingani  holda  faoliyat  ko’rsatadilar.Bunda  ular 

birjalarga ular tomonidan belgilangan miqdorda a’zolik badallari to’lab boradilar. 

Alohida  ta’kidlash  lozimki  brokerlik  joylari  –  Bevosita  birja  savdolari  orqali 

sotilishi  va  sotib  olinishi,  sotib  olingan  brokerlik  joylarini  ijaraga  berishga  o’am 

ruxsat  etiladi.  Chunki  har-qanday  birjada  brokerlik  o’rinlari  cheklangan  miqdorda 

bo’lib,  birjalarning    movqelaridan  kelib  chiqqan  holda    ularga  ya’ni  brokerlik 

joylariga  bo’lgan  talab  yuqori  yoki  past  bo’lishi  mumkin.  YUqori  movqega  ega 

bo’lgan  birjalardagi  brokerlik  joylariga  bo’lgan  talab  ham  katta  bo’ladi,  sababi  har-

qanday  brokerlik  firmalari  bunday  birjalardan  joy  sotib  olishi  ular  faoliyatining 

samarali bo’lishiga asos bo’lib xizmat qiladi.