Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc

 

10.7. Operatsion jarayonlardan olingan daromadlar  

va yo‘qotishlar tahlili 

 

Operatsion jarayonlardan olingan daromadlar qatoriga  korxonaning 

asosiy  ishlab  chiqarish  faoliyatining  mahsulot  ishlab  chiqarish  va 

sotishdan  tashqari  faoliyatidan  olinadigan  daromadlar  kiritiladi.  Ular 

bo‘yicha  xarajatlar  va  daromadlar  qatori  alohida  tarkiblangan  holda 

umumiy summada moliyaviy natijalar to‘g‘risidagi hisobotga tushiriladi. 

Operatsion daromadlar va xarajatlar o‘zining sof qiymati bo‘yicha ham 

moliyaviy  natijalar  to‘g‘risidagi  hisobotga  tushirilishi  belgilangan. 

Bunda  operatsion  jarayonlardan  olingan  daromadlar  ular  bo‘yicha 

xarajatlar  qiymatiga  farqlangan  holda  hisobotga  foyda  yoki  zarar 

qatoriga tushiriladi. 

---

 

384

Boshqa sotishlar bo‘yicha Respublika Soliq kodeksiga muvofiq alo-

hida  soliqlar  to‘lovi  qo‘llaniladi,  shuningdek,  mahsulot  (ish  va 

xizmat)larni  sotishga  soliqlar  daromad  yoki  tushumlarning  bu  qatori 

bo‘yicha ham amal qiladi. Boshqa sotishlardan sof tushum summasi ham 

mahsulot (ish va xizmat)larni sotishdan sof tushumni aniqlashdagi kabi 

uslubiy bog‘lanishga ega. 

Operatsion jarayonlardan daromadlar qatoriga quyidagilarni kiritish 

mumkin.  Korxonada  ortiqcha  sanalgan  yoki  foydalanilmayotgan  asosiy 

vositalarni  sotishdan  olingan  natija,  ularni  hisobdan  chiqarishdan 

olingan  natija,  nomoddiy  aktivlarni  hisobdan  chiqarish  va  sotishdan 

olingan  natija,  kapital  qo‘yilmalar  bo‘yicha  natija,  uzoq  muddatli 

ishlatishga olingan, lizing qo‘llovidan daromadlar, qimmatli qog‘ozlarni 

sotishdan olingan daromadlar, kam baholi va tez eskiruvchi buyumlarni 

sotishdan  olingan  daromadlar,  material  va  xomashyolarni  sotishdan 

olingan daromadlar, valuta mablag‘larini sotishdan olingan daromadlar, 

ular bo‘yicha sarflar va yo‘qotishlarni o‘z ichiga oladi. 

Jadval ma’lumotlaridan ko‘rinadiki, biz tahlil qilayotgan korxonada 

joriy yilda jami 106824 ming so‘mlik operatsion faoliyatdan foyda ko‘-

rilgan bo‘lsa, 189652 ming so‘mlik zarar ko‘rilgan. O‘tgan yilga nisba-

tan  korxonaning  operatsion  faoliyatidan  ko‘rgan  foydasi  8187  ming 

so‘mga, zarari esa 11398 ming so‘mga o‘sgan. Ma’lumotlardan ko‘rina-

diki, operatsion faoliyatdan ko‘rilgan foydaning asosini asosiy vositalar-

ni  hisobdan  chiqarish  va  sotish,  xorijiy  valutalarni  sotish,  materiallarni 

sotishdan bo‘lgan foyda tashkil etgan. Operatsion faoliyatdan ko‘rilgan 

zararlarning asosiy qismini esa asosiy vositalarni hisobdan chiqarish va 

sotish hisobiga, kam baholi va tez eskiruvchi buyumlarni sotish hisobiga 

bo‘lgan.  Qimmatli  qog‘ozlar  sotishdan  olingan  zarar  summasi  esa 

hisobot yilida bir qadar kamayishiga erishilgan. 

94-jadval