Termiz davlat universiteti amaliy matematika kafedrasi «Axborot xavfsizligi» fanidan

Rasmiy  vositalar  —  shaxslarni  ishtirokisiz  axborotlarni  himoyalash  funksiyalarini 
bajaradigan vositalardir 
Norasmiy  vositilar  —  bevosita  shaxslarni  faoliyati  yoki  uning  faoliyatini  aniklab beruvchi 
reglamentlardir. 
Texnikavny 
vositalar 
sifatida 
elektr, 
elektromexanik 
va 
elektron 
kurilmalar 
tushuniladi. Texnikaviy vositalar uz navbatida, fizikaviy va apparatli bulishi mumkin. 
Apparat-texnik  vositalari  deb  telekommunikatsiya  kurilmalariga  kiritilgan  yoki  u bilan 
interfeys  orkali  ulangan  kurilmalarga  aytiladi.  Masalan,  ma’lumotlarni  nazorat kilishning 
juftlik  chizmasi,  ya’ni  junatiladigan  ma’lumot  yulda  buzib  talkin  etilishini  aniklashda 
kullaniladigan  nazorat  bulib,  avtomatik  ravishda  ish  sonining  juftligini  (nazorat  razryadi  bilan 
birgalikda) tekshiradi. 
Fizikaviy texnik vositalar — bu avtonom xolda ishlaydigan kurilma va tizimlardir. Masalan, 
oddiy  eshik  kulflari,  derazada  urnatilgan  temir  panjaralar,  kuriklash  elektr uskunalari fizikaviy 
texnik vositalarga kiradi.