Institutsional iqtisodiyot

Birinchi  bosqich–  XX  asrning  20-30-yillari.  Mazkur  bosqich 

vakillari  iqtisodiy  fanga  «institutlar»  tushunchasini  kiritdi.  Ularning 

fikricha,  insonning  xatti-harakatiga  davlat,  korporatsiyalar,  kasaba 

uyushmalari,  huquq,  odob-ahloq,  oila  instituti  kabi  institutsional 

tuzilmalar ta‘sir ko‘rsatadi. 

T.Veblenning  fikriga  ko‘ra,  jamiyat  rivojlanishining  asosini  jamoa 

psixologiyasi  tashkil  qiladi.Xo‘jalik  yurituvchi 

sub‘ektning xatti-harakati maqbullashtiruvchi hisob-

kitoblar  bilan  emas,  balki  faoliyat  maqsadini 

belgilab  beruvchi  instinktlar  va  ushbu  maqsadlarga 

erishish  vositalarini  belgilab  beruvchi  institutlar 

bilan  belgilanadi.  Odatlar  individlarning  bozordagi, 

siyosiy  hayotdagi,  oiladagi  xatti-harakati  doiralarini 

belgilab  beruvchi  institutlardan  biri  hisoblanadi. 

T.Veblen  «Veblen  samarasi» 

nomini  olgan  nufuzli  iste‘mol 

tushunchasini  kiritdi.  Ushbu  namoyishkorona 

iste‘mol  muvaffaqiyatni  tasdiqlaydi  va  o‘rta 

qatlamlarni 

boylarningxatti-harakatiga 

talqin 

qilishga majbur etadi.