Filosofiya uzb

Arab  bosqishi  va  islom  dini.  Movarounnahr  arablar  tomonidan  zabt  etilishi  arafasida  Turk 
qog`onoti tizimiga kirar edi. U mayda amirliklardan iborat bo`lib, ular o`rtasida tinimsiz to`qnashuvlar 
ro`y  berib  turar  edi.  Ayniqsa,  Turk  qog`onoti  bilan  sosniylar  Eroni  o`rtasidagi  to`qnashuvlar  o`ta 
shiddatli  tusda  yuz  berar  edi.  XII  asrning  oxiri  va  XIII  asrning  boshlarida  bu  xuxud  arab  xalifaligi 
tomonidan  bosib  olindi.  Bunga  Movarounnahr  hududida  yashovchi  xalqlar,  ijtimoiy  kuchlar  orasida 
siesiy hamjihatlikning yo`qligi, o`zaro qirg`in-barotlarning avj olishi sabab bo`ldi. 
Movarounnahrga  arablar  bosqini  bilan  birga  islom  dini  ham  kirib  keldi.  Islom  so`zi  arabcha 
o`zini topshirish, itoat, bo`ysunish, tinchlik kabi ma`nolarini anglatadi. Islom dini bayrog`i ostida keng 
hududda  arab  qabilalari  birlashgan,  mavjud  tarqoqlikka  chek  qo`yilgan,  yagona  markazlashgan  arab 
xalifaligi tashkil topgan. 
Qur`on va hadislarda islomiy ta`limotning asosi baen qilingan. Qur`on -  muqaddas kitob. Unda 
islom qoidalari, iymon-e`tiqod talablari, huquqiy va ahloqiy me`erlar o`z ifodasini topgan. U 114 sura 
va ular tarkibidagi oyatlardan tashkil topgan. 
«Sunna» esa hadislar majmui bo`lib, Qur`ondan keyin turadi va uni to`ldiradi. Unda Muhammad 
payg`ambarning so`zlari, xatti-harakatlari naqllar va hadis shaklida jamlangan. 
Qur`on  va  sunnadan  keyingi  muhim  manba  -  shariatdir.  Shariat  (to`g`ri  yo`l,  ilohiy  yo`l 
demakdir)  -  islomda  huquqiy,  ahlog`iy  me`er  va  amaliy  talablar  tizimidir.  Islomdagi  asosiy 
yo`nalishlar  -  sunniylik,  shialik  va  xorijiylik.  Ular  diniy  ta`limot,  marosimchilik,  ahloqiy-huquqiy 
me`rlarga oid masalalarda o`zaro faqrlanib turadi.