Filosofiya uzb



Download 0,97 Mb.
Pdf ko'rish
bet24/149
Sana30.12.2021
Hajmi0,97 Mb.
#197882
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   149
Bog'liq
2 5242298942464460709

Realizm.  Uning  yirik  vakillaridan  biri  Angel`m  Ketterberiyskiy  (1038-1109)  dir.  U  Shimoliy 
Italiyada  tug`ilgan,  1093  yilda  Ketterberiysk  shahrining  arxiepiskopi  etib  tayinlanadi.  Angel`m 
o`zining ikki asari bilan mashhur. 
Birinchisi  «Monopoliya» - xudoning borligini sabab oqibat munosabatlari tizimida isbot qilish. 
Bu isbot - kosmologik isbotning shakli sifatida shunday talqin qilinadi: inson haetda ko`p ne`matlardan 
foydalanadi.  Bu  ne`matlar  esa  eng  oliy  ilohiy  ne`matlarning  aksidir.  Ular  orqali  hamma  narsalar 
mavjuddir.  Uzluksiz  tanazzulni  tasavvur  qilib  bo`lmagani  sababli,  hamma  narsaning  bir  sababchisi 
bo`lishi kerakki, biz uni xudo deb ataymiz. 
Angel`mning  ikkinchi  asari  «Prologion»  xudo  borligining  neduktiv  isbotidir.  Uning 
ta`kidlashicha,  har  bir  odam  uchun  oliy  va  komil  mohiyat  haqida  g`oya  mavjuddir.  Bu  g`oya  esa 
ob`ektiv mavjudlikka ega bo`lgan reallikka mos  keladi. Chunki agar borliq mavjud bo`lmaganda  edi, 
narsa  komil  bo`lmas  edi.    Agar  xudodan  yuqoriroq  oliy  narsani  tasavvur  qilish  mumkin  emas  ekan, 
demak,  xudo  realikda  mavjuddir.  Arastu  ta`limotining  ko`p  tomonlarini  qabul  qilgan  o`rta  asr 
sxolastlari  mo``tadil  realistlar  deb  atalganlar.  Ularning  yirik  vakillari  P`er  Abelyar  va  Foma 
Akvinskiylar bo`lgan. 
Britaniyada  tug`ilgan  P.  Abelyar  (q0uo-qqrw)  juda  eshligidanoq  o`z  bilimi  bilan  mashhur  edi. 
Abelyar  -  mo``tadil  realistdir.  Uning  ta`kidlashicha,  reallik  eki  universaliy  dastlab  xudo  aqlida 
mavjuddir,  undan  keyin  narsalarning  o`zida  mavjuddir  va  nihoyat,  odamlarning  ongida  mavjuddir. 
Abelyar «Men e`tiqod qilish uchun bilaman» degan g`oyani ilgari surgan. Ya`ni bilmaydigan, bilimsiz 
kishidan  ko`ra,  din  va  uning  asosiy  tamoyillarini  yaxshi  o`rgangan  kishi  abzal.  Bunday  kishi 
aqidaparast emas, balki o`zi bilgan narsaning qadrini biladigan insondir. 
Abelyar haqiqatni topishda tafakkurning xizmatini ta`kidlab, unga hamma vaqt murojaat qiladi. 
Uning  ta`kidlashicha,  shubha  hamma  vaqt  tadqiqotga  yo`llaydi,  tadqiqot  esa  haqiqatni  topadi.  Uning 
fikricha,  insonning  o`limi  xudoni  rozi  qilish  uchun  emas,  balki  odamlarni  xudoga  bo`lgan  muhabbat 
bilan taajjubga solish va odamlarga aqloqiy ta`sir ko`rsatish maqsadida sodir bo`ladi. Bu bilan odamlar 
o`z haetini xudoga bo`yso`ndiradilar. Bu qarash ahloqiy ta`sir qilish nazariyasi deb ataladi. 

Download 0,97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   149




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish