Inson o‟zligini anglagani, nasl-nasabini chuqurroq bilgani

Izofa – zaxira (rezerv) qism. 

Iqto, iqta (arabcha) –  yer bermoq, musulmon davlatlarida feodalga qilgan harbiy xizmatlari  evaziga 

vaqtincha foydalanish uchun berilgan yer maydoni. 

Ilmi aruz – poetika. 

Ilmi hay‟at – astronomiya. 

Inoq — vazifasi amir farmoyishlarini beklardan boshqa tabaqaga etkazishdan iborat bo‘lgan. 

Inoqlar (turkiycha – ishonch) – qabila boshliqlaridan iborat xonning maslahatchilari hamda xonning 

farmonlarini  o‘z  tobelariga  etkazuvchilar.  O‘rta  Osiyoda  XI-XVIII  asrlarda  hukm  surgan  sulolalar 

saltanatida ―maslahatchi‖, ―vazir‖ ma‘nosini anglatgan. 

Irqchilik – odamzod irqlari teng emas yoki irqning irqdan ustunligi haqidagi qarashlarga asoslangan 

nazariya.  ―Oq  irq‖  (evropaliklar)ning  ―qora,  sariq,  qizil‖  (negr,  hindi-xitoylar)  irqlardan  ustunligi,  ular 

ustidan hukmronligini (mustamlakachilikni) asoslash uchun xizmat qilgan qarashlar tizimi. 

Istil  (arabcha)  –  bo‘ysundirish.  Biron  davlat  tomonidan  boshqasining  yerlarini  bosib  olish, 

bo‘ysundirish tushuniladi. 

---

 

67 

Ixshid – ilk asr knyazi, viloyat hokimi, xon yoki amir avlodlari.