Super biologiya uz – yana birinchi, yana oldinda, yana birinchi rivojlanishda…

19 – 29 - § 
 
1.Tabiiy (I) va agroekosistemaga (II) ga xos 
xususiyatlarni juftlang. 
1.Biosferaning evolyutsiya jarayonida shakllangan 
birlamchi tabiiy elementar birligi.   2.Biosferaning inson 
tomonidan o’zgartirilgan elementar birligi.   3.O’z-o’zini 
boshqarish va tiklash xususiyatiga ega.  4.Ekotizim inson 
ishtirokisiz uzoq muddat davomida barqaror. 5. 
Qo’shimcha energiya va kimyoviy moddalar inson 
tomonidan sun’iy ravishda kiritiladi. 6.Inson oziq 
zanjirining asosiy elementi. 7.Inson faoliyati ta’siri kam. 
8.Inson aralashuvisiz ekotizim tez nobud bo’ladi.  
9.Asosiy energiya manbai quyosh.  10.Turlar xilma-
xilligi bilan ta’riflanadi.11.Ekologik nishalarning turli-
tumanligi bilan ta’riflanadi.12. 2-nomi agrosenoz. 
A) II-1,3,4,7,9,10,11   I-2,5,6,8,12 
B) I-1,3,4,7,9,10,11   II-2,5,6,8,12 
C) II-1,3,4,7,9,   I-2,5,6,8,12,10,11 
D) I-1,3,4,7,9,10,12   I-2,5,6,8,12 
 
2.Quyidagi suv havzasi oziq zanjiri sxemasining qaysi 
biri to’g’ri tuzilgan? 
A) Bir hujayrali suvo’t—karp lichinkasi—cho’rtan—
chivin lichinkasi---infuzoriya tufelka. 
B) Bir hujayrali suvo’t— chivin lichinkasi—cho’rtan—
karp lichinkasi---infuzoriya tufelka. 
C) Bir hujayrali suvo’t---infuzoriya tufelka—chivin 
lichinkasi---karp lichinkasi—cho’rtan. 
D) Infuzoriya tufelka --- Bir hujayrali suvo’t —chivin 
lichinkasi---karp lichinkasi—cho’rtan. 
 
3. a)V.I.Vernadskiy  b) J.B.Lamark c)E.Zyus  d)Ch.Elton 
1-Biosfera ta’limoti 2-Biosfera atamasi3-“Xayot qobig’i” 
haqidagi dastlabki fikr 4-‘’Yerning paydo bolishidan kop 
vaqt o’tmay xayot paydo bolgan, u sayyoramiz qiyofasini 
o’zgartiruvchi asosiy omillardan biri bo’lgan’’5-
atomlarning biogen migratsiyasi.  
Quyidagi tushunchalarni mualliflari bilan birlashtiring. 
A)a-1.5.4  b-3  c-2 
B)a-1.5.4 b-3 c-2  
C)a-1.5.4 b-3 c-2  
D)a-1.4 b-3.5 c-2 
 
4.To’g’ri fikrni aniqlang. 
A)Grafit, granit, oxaktosh, bazalt-qattiq moddalar  
B)Tirik modda-o’ sish ko’payish, harakatlanish, yer yuzi 
bo’ylab tarqalish, tana shakli o’lchami, kimyoviy 
tarkibining bir hilligi kabi hususiyatlarga ega.  
C)Tabiiy kuchlar tasirida harakatlanish passif harakat 
hisoblanadi.  
D)Bulutlar, qo’ng’ir suv o’tlar, diatom suv o’tlari, 
nursimonlar tarkibida kremniy to’playdi. 
 
5. Biosferaning barcha tarkibiy qismlari .... orqali o’zaro 
bog’langan. 
A)modda va energiya almashinuvi  
B)energiya almashinuvi  
C)modda va energiyaning davriy aylanishi  
D)turlarning har hilligi 
 
6. Noto’g’ri fikrni toping.  
A)Toglarda 6 km dan balandda CO2 gazining 
konsentratsiyasi juda past bo’lgani va suv yo’qligi sababli 
o’simliklar o’smaydi. 
B)Gidrosferaning ayrim bakteriyalar topilgan eng chuqur 
qismi (yer osti suvlarida va neft quduqlarida) 3-4 km ni 
tashkil etadi.  
C)Plankton, nekton, bentos kabi organizmlar jamoasi 
gidrosferaning 10kmgacha chuqurlikkacha bo’lgan 
masofada tarqalgan  
D)Litosferada har 100m chuqurlikda harorat +3 C ga 
ortadi. 
 
7.Atmosferada vaqtincha bo’ladigan organizmlar 
guruhini tanlang. 
A)Ayrim yirtqich qushlar 
B)o’simlik va zamburug’larning sporalari  

---