Saliqlar ha`m saliqqa tartiw k. Qalenov, S. Ibragimova, A. Prenov

 
10.2. Byudjetten tisqan pensiya fondma ma'jbu'riy ajiratpa 
 
O'zbekistan  Respublikasi  puqaralan  pensiya  jasina  jetkende,  miynet  etıw 
qa'biletin  tolıq  yaki  bir  bo'legin  jog'altqanda,  bag'iwshisiz  qalg'anda  sotsialliq 
ja'rdem ahvv boymsha konstitutsiyaliq huquqqa iye. 
Usi  huquqiy  normalar  O'zbekistan  Respublikasinun'  1993-jıl  3-sen-
tyabrinde  qabil  etilgen  «Puqaralardın’  ma'mleketlik  pensiya  ta'miyinati 
haqqinda» g'i nizaminda da belgilep berilgen. 
Pensiya  ta'miyinati  sistemasindag'i  basqanw  du'zilisin  jetilistiriw 
ma'mleketlik  sotsialliq  qamsizlandınw  boymsha  ma'jbu'riy  vznoslar  tolıq 
jiynaliwin  na'tiyjeli  sho'lkemlestiriw,  a'meldegi  basqanw  sis-temalann 
qisqarttinw  ha'm  de  pensiyalar  ha'm  napaqalar  to'lewge  bag'darlang'an 
qarjılardan  paydalamw  na'tiyjeliligin  asmw  maqsetinde  Ministrler  Kabinetinin' 
2000-jıl  15-noyabrdegi  «0'zbekistan  Respub-likasi  pensiya  ta'miyinatin 
jetilistiriw  is  ilajlan  haqqinda»  g'i  444-sanli  qaran  menen  byudjetten  tisqan 
pensiya  fondına  qarji  toplaw  ha'm  qarji  tolıq  tu'siwi  u'stinen  qadag'alaw 
funktsiyası  O'zbekistan  Respublikasi  Ma'mleketlik  salıq  komiteti  moynina 
ju'kletildı ha'm byudjetten tisqan pensiya fondına ma'jbu'riy to'lemler Salıqlarg'a 
ten'lestirildı. 
Pensiya  fondmin'  da'ramatlan  ha'm  qa'rejetleri  ha'r  jih  O'zbekistan 
Respublikasinin'  jiyma  byudjeti quramina  kirgiziletug'in  boldı,  ja'ne  de  pensiya 
fondına  ma'jbu'riy  ajiratpalardı  esaplap  shig'iw  ha'm  to'lew  ta'rtibi  buzilg'anhg'i 
ushın  xojalıq  ju'rgiziwshi  subektlerge  finanslıq  jazalar  qollaniliwi,  sonday-aq 
to'lemler  o'z  waqtinda  to'lenbegenligi  ushın  penya  esaplanıwi  nizam 
hu'jjetlerinde belgilep qoyildı. 
Byudjetten  tisqan  pensiya  fondına  qarjılar  toplaw  ta'rtip  qag'iy-dalan 
Ministrler Kabinetinin' 2000-jıl 23-dekabrdegi «Byudjetten tisqan pensiya fondı 
qarjılann  qa'liplestiriw  ha'm  sanplaw  ta'rtibi  haqqindag'i  ustavti  tastiyiqlaw 
haqqinda» g'i 498-saail qaran menen tastiyiqlang'an Ustav tiykannda 2004-jılg'a 
shekeni a'melge asinlıp keldı. 
Ministrler  Kabinetinin'  2003-jıl  25-dekabrdegi  567-sanh  qaran  menen 
byudjetten  tisqan  pensiya  fondına  ajiratpalardı  esaplaw  ha'm  to'lew  ta'rtiplerin 
a'piwayilastmw  maqsetinde  byudjetten  tisqan  pensiya  fondına  ajiratpalar, 
ba'ntlik fondına ajiratpalar ha'm ka'siplik awqamlan fondına ajiratpalar birgelikte 
birden-bir sotsialliq to'lem ati menen ju'rgiziletug'in boldı. 
 Salıq  kodeksinin'  312-statyasina  muwapiq  O'zbekistan  Respublikasinin' 
rezidentleri  bolg'an  yuridıkalıq  ta'repler  byudjetten  tisqan  Pensiya  fondma 
ma'jbu'riy ajiratpalardı to'lewshiler bolıp esaplanadı. 
To'mendegiler  byudjetten  tisqan  pensiya  fondına  ma'jbu'riy  ajiratpanin' 
to'lewshileri bolmaydı: 
- kommertsiyalıq ernes sho'lkemler, bug'an olardm' isbilermenlik 
xizmetin a'melge asmwdan alg'an da'ramatlan kirmeydı; 
- birden-bir Salıq to'lemin to'lewshi yuridıkalıq ta'repler. 

---

116 
 
Byudjetten tisqan pensiya fondına ma'jbu'riy ajiratpanin' obekti 
ha'm bazasi to'mendegishe belgilengen (9.01-keste). 
9.01-keste