Termiz davlat universiteti tibbiy bilim asoslari kafedrasi tibbiy bilim asoslari fanidan amaliy

ARTERIAL  BOSIMNI  ANIQLASH 

 

Ishdan maqsad.  Arterial qon bosimni o

’lchashni o’rganish bo’yicha amaliy bilim 

va malakani oshirish. 

Zarur jixozlar: Tanometr, fonendoskop. 

Ishni bajarish tartibi. Arterial bosimni o

’lchayotganda bemor tinch o’tirishi yoki 

yotishi kerak. Bemorning  yalang

’ochlangan qo’liga tirsak bukimidan yuqorirokda 

(2-3  sm)  manjetkani  siqmasdan  u  bilan  teri  orasiga  bir  barmoq  sig

’adigan  qilib 

bog

’lanadi. Qo’lni qulay vaziyatda kaft yuzasi yuqoriga qaratilgan xolatda ushlab 

turiladi.  Tirsak  bukimining  ichki  yuzasidan  yelka  arteriyasi  ustida  tomir  urishini 

paypaslab  topib,  ustiga  fonendoskop  boshchasi  takab  qo

’yiladi.  Manjetkacha 

naycha orqali tutashtirilgan noksimon rezina balloncha orqali havo kiritiladi. Havo 

bir  vaqtda  manjetkaga  va  manometrga    to

’shib  bosim  ostida  manometrdagi 

prujinali  qarshiligi  kuchi  bilan  o

’lchanib,  bu  kuch  millimetrli  bo’linmalari  bor. 

Strelkalarga  o

’tadi  va  ularni  harakatga  keltiradi.  Manjetkaga  havo  toki 

fonendoskop  orqali  quloqqa  yurak  tonlari  (tovush)  eshitilmaguncha  asta-sekin 

yuboriladi.  Keyin  balloncha  bug

’izidagi  vintilni  bo’shatib  havo  chiqariladi. 

Manjetkadagi  bosim  arteriyadagi  bosim  miqdoriga  yetsa,  yurak  tonlari  eshitiladi. 

Manometrdagi raqamlar sistolik (maksimal) qon bosimni ko

’rsatadi. Manjetkadagi 

bosimni pasayib borishi va eshitiladigan tonlar pasayib borishi bilan eshitiladigan 

tonlar pasayib boradi va asta-sekin yo

’qoladi. Bu diastolik (minimal) bosim bo’lib, 

manometrdagi raqamlar shu bosimni ifodalaydi.