Тарихий манбашунослик


Форс тилининг тарихий манбаларда тутган ўрни



Download 1,74 Mb.
Pdf ko'rish
bet62/189
Sana24.02.2022
Hajmi1,74 Mb.
#192294
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   189
Bog'liq
tarixij manbashunoslik

8.3. Форс тилининг тарихий манбаларда тутган ўрни 
Форсий тилнинг тарихий манбаларда тутган ўрни. 
Форсий тилдаги тарихий манбалар. 
Форсий тилдаги тарихий манбаларнинг умумий хусусиятлари ва аҳамияти. 
8.3.1. Форсий тилнинг тарихий манбаларда тутган ўрни 
Араб халифалигининг сиёсий, иқтисодий ва ҳарбий қудратининг
заифлашуви ва маҳаллий ҳокимларнинг кучайиши аста-секин марказий 
ҳукумат номигагина Бағдодда бўлиб, унинг ўлкалардаги ноиблари деярли 
мустақил давлатлар сифатида фаолият кўрсата бошладилар. Бу эса маданият, 
илм-фан соҳасига катта таъсир ўтказди. 
Номигагина халифаликка қарам мамлакатларида аввал оддий халқ 
орасида, аста-секин лдимдар ва давлат аёнлари ва раҳбарлари орасида араб 
тили билан форс ва туркий тилларининг истеъмол этилиши, кейинча араб 
тили дин ва диний билимлар тилига айланиб, айниқса шеърият ва тарихда 
форсий ва туркий тиллар маълум мавқега эга бўлиб, уларда илмий, бадиий ва 
тарихий асарлар яратилди, давлат ҳужжатлари юритила бошланди. Бора-бора 
форсий тил давлат тили даражасига кўтарилиб, бу тилда жуда катта ҳудудда 
бадиий ва тарихий асарлар яратилди. 
24
Динори адлия – Мирзо Улуғбек даврида зарб этилган олтин танга пул, вазни 4,4 гр.га тенг.
25
Аҳмедов Б. Ўзбекистон тарихи манбалари, 74-75 бетлар.


Масалан, Низомиддин Шомий ва Шарафуддин Али Яздийнинг 
“Зафарнома” асарлари, Мирзо Улуғбек раҳнамолиги ва иштирокида битилган 
“Тарихи улуси арбаъ” (“Тўрт улус тарихи”), Муҳаммад Мирхонднинг “Равзат 
ус-сафо” (“Жаннат боғи”), Мирзо Ҳайдарнинг “Тарихи Рашидий” ва 
бошқалар форсий тилда битилди. Мовароуннаҳрда форсий ва туркий тил 
доимо ёнма-ён истеъмол этилар эди. 
Бизнинг тарихимизга оид салмоқли тарихий манбалар аввал араб 
тилида яратилган бўлса, айниқса давлат раҳбарлари ёки ҳокимлар араб 
бўлганларида, кейинча форсий тилда битилдиким, бу тил илмий доиралар, 
мадраса ва мактабларда умумий тараққиёт даражасини белгиловчи зарурат 
сифатида ўргатилар ва ХIХ охиригача, зиёли оилаларда врвб тили дин ва 
“Қуроъни карим” тили сифатида, шеърият ва бошқа соҳалар учун форсий ва 
лна туркий тиллари истеъфода этилар эди. 

Download 1,74 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   189




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish