M. F. Ziyayeva, O. Z. Rizayeva

 
7.6. Gipertermik sindromda, talvasada bolalarga va ularning 
oilalariga hamshiralik parvarishi
 
 
Gipertermik  sindrom ichki issiqlik ishlab chiqarish  va  tana 
yuzasining  issiq  ajratishi  hisobiga  tana  harorati 
оshishi  kuzа-
til
аdi.  Issiqlik  ishlab  chiqarish  va  issiqlik  ajratish  gipotala-
musdagi issiqlik markazi tomonidan regulatsiya qilinadi. Lekin 
issiqlikni  boshqarish  markaziga  pirogen  moddalar  ta’sirida 
(patogen qo‘zg‘atuvchilar, gematologik kasalliklar, allergiya va 
b.)issiqlikni    ajralishi    buziladi,  issiqlikni  tarqatish  kamayishi 
(issiqlikni  ushlab  turish),  qaltirash  va  titrash  hisobiga  issiqlik 
ishlab chiqarish oshishi kuzatiladi. Shunday qilib, tana harorati 
normal darajaga oshadi normada (36-37
o
C).
 
Bolalarda tana haroratining oshish darajasiga qarab quyidagi 
turlari ajratiladi:
 
Subfebril harorat – 37-37,5
o
C; febril – o‘rtacha harorat 38-
38,9
o
C, gipertermik – 39
o
C va yuqori. 
 
Bolalarda isitmaning ko‘p uchraydigan sabablari quyidagilar 
hisoblanadi:
 
1. Infeksion-toksik holatlar. 
 
2. Og‘ir metabolik buzilishlar. 
 
3. Isib ketish. 
 
4. Posttransfuzion holatlar, allergik reaksiyalar. 
 
5. Dori moddalarni yuborish bilan va farmakologik ta’sirlari 
bilan bog‘liq sabablar. 
 
6. Endokrin buzilishlar. 
 
7. Bosh miya o‘smasi va miya ichiga qon quyilishi hisobiga 
termoregulatsiya  markazining  buzilishi  (markaziy  tipdagi 
isitma). 
 
Gipertermik  sindrom  isitmaning  patologik  varianti  bo‘lib 
hisoblanadi,  bunda  tana  haroratining  tez  va  noadekvat 
ko‘tarilishi,  mikrosirkulatsiya  buzilishi,  metabolik  o‘zgarishlar 
va  hayot  uchun  muhim  a’zo  va  sistemalarning  funksiyasi 
buzilishi bilan birga kuzatiladi. 
 
Klinik tashxisi:
 

---

 
290 
Bolada tashxis jarayonida isitma bilan farq qiluvchi 
«qizil» va 
«oq» gipertermiyani ajratish hamda sabablarini aniqlash kerak.