O’UM2020-Biznes rejalashtirish O. A. Amanov O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti

Muallif - O.A.Amanov 
 
 
Qo’shimcha to’lovlar 2 xil usulda hisoblanadi: 
1-usulda o’rtacha soatlik ish haqi ishlanmagan soatlar miqdoriga ko’paytiriladi: 
 
O’rtacha  soatlik  ish  haqi  soatlik  ish  haqi  fondini  bir  o’rtacha  ro’yxatdagi 
ishchining  samarali  ish  vaqti  fondi  va  o’rtacha  ro’yxatdagi  ishchilar  soniga  bo’lish 
orqali hisoblanadi: 
 
O’smirlarga  qo’shimcha  to’lovlar  soatlik  o’rtacha  soatlik  ta’rif  stavkasini 
imtiyozli soatlar umumiy miqdoriga ko’paytirish orqali hisoblanadi: 
 
2-usul  balans  usuli  hisoblanib,  birinchi  o’rtacha  ro’yxatdagi  ishchining  ish 
vaqti  balansidan  foydalanib  hisoblanadi.  Bunda  kunlik  ish  haqigacha  qo’shimcha 
to’lovlar soatlik ish haqi fondidan ish vaqti balansidagi smena ichidagi imtiyozli vaqt 
yo’qotishlari  foizi  miqdorida  belgilanadi.  Yosh  bolali  ayollarga  qo’shimcha  to’lov 
quyidagi formula bo’yicha hisoblanadi: 
 
bu yerda: 
 – bolalik ayollar uchun imtiyozli vaqt yo’qotishlar foizi. 
 
Oylik  (yillik)  ya’ni  umumiy  rejalashtirilgan  ish  haqi  kunlik  ish  haqi  fondi  va 
navbatdagi mehnat ta’tili uchun hamda davlat ishlarini ishdan ajralgan holda bajargan 
kunlarga to’lanadigan qo’shimcha to’lovlardan tashkil topadi, ya’ni :  
 
Oylik  ish  haqi  fondiga  qo’shimcha  to’lovlar  qiymati  ham  ikki  usulda 
hisoblanadi.  1-usulda  navbatdagi  ta’tilga  to’lanadigan  to’lovlar  o’rtacha  kunlik  ish 
haqini  (IX
o’r.k
)  barcha  ishchilarning  umumiy  ta’til  kunlari  soniga  (T
T) 
ko’paytirish 
orqali hisoblanadi. 
 
O’rtacha kunlik  ish  haqi esa kunlik  ish  haqi  fondini  (IXF
k
)  yildagi  ish kunlari 
va o’rtacha ro’yxatdagi ishchilar soniga bo’lish orqali aniqlanadi: 
 
Barcha  ishchilarning  ta’til  kunlari  soni  bir  ishchining  rejalashtirilgan  ta’til 
kunlari  o’rtacha  sonini  ishchilarning  o’rtacha  ro’yxatdagi  soniga  ko’paytirish  orqali 
aniqlanadi.  Davlat  ishlarini  bajarganlik  uchun  qo’shimcha  to’lov  miqdori  ham 
yuqoridagi tartibda hisoblanadi. 
2-usulda  oylik  ish  haqi  fondiga  qo’shimcha  to’lov  kunlik  ish  haqi  fondini  bir 
o’rtacha  ro’yxatdagi  ishchining  ish  vaqti  balansidagi  rejalashtirilgan  ta’til  kunlar 
foiziga ko’paytirish orqali hisoblanadi: 
 

---