O’UM2020-Biznes rejalashtirish O. A. Amanov O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti

Muallif - O.A.Amanov 
 
2–usulda  ishchilarni  ro’yxat  bo’yicha  sonini  aniqlashda  ro’yxatga  keltirish 
koeffitsienti  hisoblanadi  va  bu  koeffitsient  ishchilarning  haqiqiy  soniga 
ko’paytiriladi. 
s
F
F
K
n
r

 
r
хК
sya
sx
I
I

 
bu yerda: 
F
n
  –  o’rtacha  ro’yxatdagi  bir  ishchi  uchun  hisoblangan  ish  vaqti  balansi 
bo’yicha nominal ish vaqti fondi, soat. 
Yirik  yoki  katta  korxonalardaishchilar  soni  yiriklashtirilgan  usulda  ham 
rejalashtiriladi yoki aniqlanadi. 
Yiriklashtirilgan 
usulda 
rejalashtirishda 
quyidagi 
yondashuvlardan 
foydalaniladi: 
Birinchi yondashuvda o’rtacha yillik ishchilar sonini rejalashtirish asosi bo’lib, 
bazis  davrdagi  o’rtacha  yillik  mehnat  unumdorligi,  turli  tashkiliy–texnik  tadbirlar 
natijasida  erishilishi  mumkin  bo’lgan  ishchilar  soni  bo’yicha  iqtisod  hisoblanadi. 
Hisoblarni ishchilarning dastlabki sonini aniqlashdan boshlaymiz: 
)
(
'
)
(
b
ry
o
r
m
M
T
I 
 
bu yerda: 
)
( r
m
T
 – rejalashtirilgantovar mahsulot hajmi qiymatda; 
)
(
'
b
ry
o
M
Мўрйб–  bazis  davridagi  bir  ishchining  o’rtacha  yillik  mehnat 
unumdorligi. 
So’ngra turli tashkiliy tadbirlar  natijasida  erishilishi  mumkin bo’lgan  ishchilar 
soni  bo’yicha  iqtisod  aniqlanadi.  Masalan,  mahsulot  mehnat  sig’imini  kamayishi 
hisobiga ishchilar soni bo’yicha iqtisod quyidagicha aniqlanadi: