Атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның жинағы в рамках проекта Erasmus+

Гиповолемия – организмда натрий ва сувнинг баравар камайишидир, дегидратация 
эса фақат сувнинг камайишидир. Бунинг сабаби овқатланиш тарзининг бузилиши (овқат ва 
сувнинг ноадекват кам истеъмол қилиниши), узоқ муддат ҳароратнинг юқори бўлиши, 
қусиш, ич кетиши, диуретик моддаларнинг узоқ муддат қўлланиши, буйракнинг сурункали 
касалликларидир. Бу ҳолат буйрак усти бези етишмовчилиги ва қандли диабетда ҳам 
кузатилади. Белгилари ақлий статуснинг ўзгариши, кўп ухлаш, бўшашиш ва хушдан кетиш. 
Текширилганда тери тургорининг пасайиши, шиллиқ қават ва терининг қуриб қолиши, 
тахикардия ва бошқа белгилар кузатилади. 
Гипернатриемия – қон зардобида натрий миқдорининг 155 ммольдан ошиб кетиш 
ҳолатидир. Касалликнинг ривожланишига сабабчи омил бу сувнинг кам истеъмол 
қилинишидир. Бунда юқори ҳарорат, диализ, кўп терлаш, диарея, қусиш ва диуретиклар 
кўп қўлланишидир. Беморлар стационар шароитида даволаниб, 5% ли декстроза вена ичига 
юборилади ва қондаги натрий миқдори аста-секинлик билан пасайтирилиб борилади.
Гипертермия ва гипотермия – терморегуляция механизмининг ноадекватлиги 
туфайли ҳароратнинг аномал равишда кўтарилишидир. Кекса ёшдаги одамларда бу ҳолат 
алоҳида хавф туғдиради, чунки иссиқлик ҳам кўпгина сурункали касалликларнинг 
қайталанишига сабаб бўлади. Оддий шароитда одам организми иссиқликнинг 65% ни 
конвекция ва нурланиш орқали, қолган 35% ни тери, ўпка, айриш органлари орқали 
йўқотади. Кекса одамларда тер безлари фиброзга учраганлиги ва улар атрофидаги 
бирктирувчи тўқималар вакуляризацияининг бузилиши сабабли тер ажралиши учун ўта 
юқори ҳарорат талаб қилинади. Кекса беморлар реабилитацияси даврида издан чиққан 
жараёнларнинг тикланиши, кўрсатилган давонинг нафи жуда секинлик билан номоён 
бўлади. Шунинг учун гериатрик беморларга тиббиёт ҳамшираларининг муомаласи, хатти - 
ҳаракатлари, уларнинг соғайишига бўлган ишончларини уйғотишга ёрдам беради.