Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таьлим вазирлиги бухоро мухандисликтехнология институти

«АВС аксионерлик жамияти бўйича шартнома мажбуриятларининг бажарилиши 
таҳлили 
Кўрсаткичлар 
Бизнес режа 
бўйича 
Ҳақиқатда 
1. Сотилган маҳсулот ҳажми, минг сўмда 
2367492 
3040381 
2.Шартномавий мажбуриятларга нисбатан йетказиб 
берилмаган маҳсулот ҳажми, минг сўмда 
Х 
103672 
3.Шартномавий мажбуриятларни ҳисобга олган 
ҳолда маҳсулот сотиш ҳажми, минг сўмда 
_ 
2263820 
4. Шартномавий мажбуриятларни ҳисобга олган 
ҳолдаги маҳсулот сотиш режасининг бажарилиши, 
% 
Х 
95,62 
Корхона раҳбарлари ва тадбиркорларнинг барчасида ҳам ўз фаолиятининг молиявий 
натижалари билан боғлиқ масьулият ҳисси шаклланган деб бўлмайди. Ҳуқуқ идоралари 
ўтказган текширишларда айрим корхона ва ташкилотлар раҳбарлари томонидан 
шартномаларни тузиш ва ижро этишда қонунчиликка риоя этмаслик ҳолатлари кўплаб 
аниқланган. Аксарият раҳбарларда ҳозиргача мулкдорлик туйғуси шаклланиб улгурмаган. 
Баьзи раҳбарларда ўз хўжалигининг моддий-молиявий натижаларига эьтиборсизлик 
кайфияти қонун ва судларга нисбатан нописандлик билан қараш ҳолатида намоён 
бўлмоқда. 
Сотиш режасининг бажарилишини шартнома мажбуриятларини ҳисобга олган ҳолда 
аниқлаш лозим. Бу кўрсаткич орқали корхонанинг шартномавий мажбуриятларга бўлган 
муносабатларига ва фаолиятига баҳо берилади. Мажбуриятни ҳисобга олган ҳолда сотиш 
режаси 95,62% (2263820 х 100 : 2367492) га бажарилган холос. Шартномадаги 103672 минг 
сўмлик маҳсулот истеьмолчиларга шартномада келишилган муддатларда йетказиб 
берилмаган. Бу эса маҳсулот йетказиб берувчи корхонага бўлган ишончнинг пасайишига, 
ушбу корхонага нисбатан турли иқтисодий жарималар қўлланилишига сабаб бўлади. 
Натижада корхонанинг молиявий-иқтисодий ҳолати ёмонлашувига ва рақобат бозорида ўз 
мавқейи ёьқотишига олиб келиши мумкин. 
 
6.5. Маҳсулот сифатининг таҳлили 
Бозор иқтисодиёти шароитида маҳсулот сифатининг яхшиланиши муҳим аҳамият касб 
этади. Сифат деб маҳсулотнинг товарлилик даражаси ва унинг харидорлар дидидаги 
юқори таснифий белгиларга ҳамда мазкур маҳсулот учун белгиланган мамлакат ва халқаро 
стандарт меьёрларига эгалигига айтилади. Товарлилик даражаси унинг таклиф элементи 
сифатида ўз харидорига эга эканлигини, таснифий белгилари эса техник-иқтисодий, 
ижтимоий-иқтисодий, экологик-иқтисодий белгиларнинг мувофиқлигини характерлайди. 
Ишлаб чиқарилаётган маҳсулот сифатига доимо катта эьтибор бериб келинган, чунки, 
айнан маҳсулот сифати истеьмолчилар эҳтиёжини яхшироқ қондиришга имкон берувчи 
товарлар мўл-кўллиги, маҳсулот ишлаб чиқариш ҳажмининг пул кўринишидаги

---

ифодасининг ошишига, шунингдек, халқ хўжалиги тармоқларида капитал 
қўйилмалардан тежаб қолиш ва фойда миқдорининг ўсишига имконият беради.