Пичо^лари тугрига айланадиган фрезага буйлама-вертикал текис-
ликда пичоцларнкнг тугтрокни киркишдаги царшилик
кучларининг
тенг таъсир этувчиси
Р; машина огирлиги Ом; таянч гилдираклар-
даги
вертикал реакция кучи
Ык, шунингдек урнатиш механизмининг
торт^иларидаги реакция
кучлари
Ръ Р, ва Я, таъсир этади (67-
расм.) Тенг таъсир этувчи куч
Р ни барабан уки
О га кучириб,
уни горизонтал
Рх ва вертикал
Рг ташкил этувчиларга ажратамиз!
р куч ^аршилик моменти
М с ни хосил килади. Бу момент трактор-
нинг ^увват олиш валидан барабан валига узатиладиган буровчи мо
мент
М б билан мувозанатланади.
Рг куч фрезани кутаришга,
Рх
куч эса итаришга интилади. Б у кучлар
машинанинг таянч гилди-
ракларидаги реакция кучлари Г^к ва урнатиш системаси торткилари-
даги реакция кучлари билан мувозанатланади. Олдинга горизонтал
йуналган
Рх куч, машинанинг гилдирашга ^аршилик кучидан кат-
талик цилса, у холда тракторни итариб, бошкаришни ёмонлаштира-
ди.
Р2 куч машина огирлигидан катта булса, ишлаш чукурлиги
камаяди.
Барабан олдида культиватор панжалари урнатилса, бу
камЧИликлар бартараф этилади. Культиватор панжаларига царшилик
кучларининг тенг таъсир этувчиси
Рп машинанинг даракат томонига
К^Рши
йуналган, шунинг учун унинг горизонтал ташкил этувчиси
х итарувчи куч
Рх нинг ортщ ча цисмини мувозанатлайди, верти
кал ташкил этувчи куч Я" эса панжаларни тупрокда ботиришга
ёрдам килади. Бундан таш^ари, панжалар баргбан олдида тупрокни
юмшатиб, ротацион пичокларга тушадиган нагрузкани камайтиради.
Фрезанинг умумий тортиш каршилиги
Р' ни ва унинг горизон
тал
Р'х хамда вертикал
Р'г ташкил этувчиларини график усулда то-
пиш учун кучларни цушиб чи^иш керак.
67-расм . Ротацион ф реза-культиваторга таъсир
этувчи кучлар
ва
м увозанатлилик шарти
Оирлик марказига ^уйилган куч 0'м ни фреза гшчо^ларининг
умумий ^аршилик кучи
Р йуналиши билан / нуцтада кесиштирамиз.
Кучлар купбурчаклигида
ва
Р нинг тенг таъсир этувчиси
Р а
нинг йуналишини топамиз. /-нуцтадан
Р а га параллел чизи^ утка-
зиб, уни 2-нуктада Р„ нинг йуналиши билан кесиштирамиз. Кучлар
купбурчаклигида Я пинг учидан тескари йуналишда
Ра нинг к.ийма-
тини олиб куямиз ва тенг таъсир этувчи Я0 кучнинг йуналишини
топамиз. Фреза схемасида 2-ну^тадан
Р 0 га параллел чизик чизиб,
уни
нинг йуналиши билан 3-нуцтада кесиштирамиз, сунгра оний
айланиш маркази ^ билан кесишгириб,
машннанинг умумий тортиш
царшилиги
Р' нинг йуналишини ани^лаймиз.
Фрезага культиватор панжалари урнатилмаганда 2-нуцта
М к
кучнинг пастга йуналишида жойлашади ва вертикал ташкил этувчи
куч
Рг катта булиб, машинанииг хаоакат тургунлиги бузилади.
5- §. Т У П Р О ^ К А И Ш Л О В БЕ РУ ВЧ И М У Р А К К А Б М А Ш И Н А В А
А ГР ЕГА Т Л А Р
Экин экиш олдидан тупро^ни мумкии
1
^адар сифатли та й ё р -
'лашга катта эътибор берилади. М аълумки, фак.ат оптимал иш лов
берилган ерлардагина уругларни текис экиб, ни^олларнинг у з
ва^тида тулиц униб чицишига эришиш мумкин. Тупро^ни б и р
хил машина билан сифатли тайёрлаш кийин, турли м аш и н а л а р-
ни даладан такрор утказганда эса, тупро^ куп за р а р л а н а д и .
Шунинг учун тупровда бир йула
турли ишлов берувчи цурол-
лар туркумини яратиш, баъзан эса бундай мураккаб м аш и н а л а р
кетига сеялка тиркаш масалалари курилмоцда.
Саноатимизда бир неча хил м ураккаб машина ва а г р е г ат л ар
ишлаб чицарилмоцда. Улар ^уйидаги
талабларни ^ондириши
лозим: барча турдаги к;уроллар бир хил тезликда ишлаб, я х ш и
натижа бериши лозим; танланган ^ у р ол лар турли ту п ро ^ л ард а
ва шароитларда ишлай олиши
керак;
цуроллар
бирикм аси
тракторнинг тортиш кучидан тули^ фойдаланишга м осланган
булиши керак.
РВК-3,6 ва РВК-5,6 мураккаб агр е гат л ар экиш олдидан туп-
роцца ишлов беради: бир утишда тупро^ни 15 см чуцур к у л ь т и
вация цилади, катта ва
кичик кесакларни майдалайди, д а л а
бетини текислайди ва молалайди. Б у ишларни бажариш учун
рамада навбат билан юмшаткичлар, шпорали ^ а л^ ал ар дан ту-
зилган галтакмола, яна юмшаткичлар ^атори, текисловчи б р у с
ва яна галтакмола урнатилган.
ВИП-5,6 мураккаб агрегат нинали дисклар батареяси, т е
кисловчи брус, тишли ва понасимон ди склардан тузилган г а л -
такмоладан тузилган. Агрегат бир утиш да катта кесак ларн и
майдалайди, далани юза текислайди ва тупрок;нинг 10— 12 см
ли ю^ори ^атламини зичлайди.
Пахтачиликда чизель-культиватор,
тиш ли бороналар, ер те-
кислагич ва галтакмоладан тузилган м ураккаб агрегатлар иш -
латилади.
Огир тупрокли е р л ар д а КА-3,6 маркали мураккаб машина
тупровда ишлов бериши билан бир йула дон уругларини з^ам
экади.
КФС-3,6 м а р к ал и мураккаб агрегат фрезали культиватор ва
СРН-3,6 шоли сеялкасининг иш ^исмларидан тузилган булиб,
бир йула кесакларни ф реза билан майдалайди, дала бетини те-
кислайди, шоли ва бош ^а экин уругларини экади, тупро^пи
мола бостириб кетади.
Бир утишда ерни шудгорлайдиган ва д а л а бетига ишлов
бериб экин экишга тайёрлайдиган мураккаб машиналар хам
ишлатилади. П К А м аркали мураккаб з^айдов
агрегати ерни
шудгорлайди, катта палахсаларни майдалайди, дала бетини те-
кислаиди ва икки ^атор галтакмола билан зичлайди.
АПК-2,5 м у рак каб агрегат нам етарли булмаган районларда
тупроц катламини агдарм асдан асосий ва цушимча ишлаш учун
мулжалланган.
Do'stlaringiz bilan baham: