Муаллифларнинг картография фанининг истиқболига тегишли фикр-мулоҳаза, истак ва тавсиялари ўз ифодасини топган. Рисола уч қисмдан иборат



Download 3,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/37
Sana23.02.2022
Hajmi3,93 Mb.
#180752
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   37
Bog'liq
geografik kartalar hududlar kozgusi mulohaza va tavsiyalar

Географик атлас – умумий дастурга биноан бир бутун (яхлит, 
бўлинмас) асар сифатида бажарилган географик карталарнинг 
системали тўплами. Атлас ҳар хил географик карталарнинг оддий 
тўплами эмас, уларнинг китоб ёки альбом кўринишидаги механик 
бирлашуви эмас; у ўзаро узвий равишда боғланган ва бир-бирини 
тўлдирадиган карталар системасини ўз ичига олади, бу система 
атласнинг мақсади ва ундан фойдаланиш хусусиятлари билан ўзаро 
мувофиқлашган 
бўлади. 
Қадимги 
грек 
олими 
Клавдий 
Птоломейнинг географик карталар тўпламини (эрамизни II асри) 
биринчи географик атлас деб ҳисоблаш мумкин. XV асрнинг охири 
ва XVI аср бошларидаги Буюк географик кашфиётлар Ер 
тўғрисидаги тасаввурларни кенгайтирганидан сўнг географик атлас 
кенг ёйилди, колониал босиб олишлар, савдо ва очиқ денгизда кема 
қатновининг ривожланиши ва бошқалар географик карталарга 
бўлган эҳтиёжни ҳамда муносабатни тубдан ўзгартирди. 
«Атлас» атамаси голландиялик картограф Герард Меркатор 
(1512-1594) томонидан илк бор қўлланган. У 20 дан ортиқ 


28 
картографик проекциялар ишлаб чиқади, шулардан кенг 
тарқалгани тенг бурчакли цилиндрик проекциядир. У 1569 йилдан 
бошлаб дунё карталарини яратишда қўлланила бошланган. 
Меркатор денгиз кемачилиги учун карталар яратиб, уларга 
тавсифлар ёзиб, “атлас” деб ном қўяди. Унинг бу альбом – асари 
ўлимидан сўнг 1595 йилда чоп эттирилган. Атлас номи шимолий 
Африкада жойлашган Ливиянинг афсонавий подшоси Атласнинг 
шарафига қўйилган. Ривоят қилишларича, у биринчи бўлиб осмон 
глобусини яратган эмиш. Қайд қилиш жоизки, бизнинг 
фикримизча, “Атлас” номи аслида Ливия давлати ҳудудида 
жойлашган Атлас тоғлари (4165 м) номи билан боғлиқ бўлиши 
мумкин.
Атласлар ҳудудий қамровига кўра: дунё, алоҳида қитъа, 

Download 3,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   37




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish