O’zbek tilidagi reklamalarning sotsiolingvistik tadqiqi

Korporatsiyada yangi aksiyalar! 

 

 

“Korporatsiya” ta`rif rejalari 

 

 

Endi “Korporatsiya profi” ta`rifida 

 

 

100 tadan SMS.MMS  va M6 

 

 

MTS bir qadam oldinda 

 

 

 

 

Xizmatlar litsenziyalangan. 

 

Reklama qilinayotgan mahsulot matnlari shuni ko`rsatadiki, ularda bir qator 

inglizcha,  ruscha  va  o`zbekcha  terminlar  qo`llaniladi.  Buni  reklamalarda  matn 

---

 

31 

talabi  bilan  qo`llanilishi  mumkin  bo`lgan  mahsulot  nomi  yoki  xizmat  ko`rsatish 

sohasini  anglatuvchi  nomlar  doirasida  kuzatish  mumkin

4

.  Masalan,  SAMSUNG, 

WESTERN  UNION,  NESTLE,  NESCAFE,  BAYCE,  NORMA,  BEKO, 

COSCOM,  MTS,  PAYNET,  ARCTEA,  HYDROLIFE,  LG,  PERFESTUM 

MOBILE,  UZMOBILE,  UCELL,  ROLLTON,  BILAYN,  MEHR  NURI 

FONDI,  FUND  FORUM  UZ  kabi.  Ularning  mazmunini  assotsiativ  fikrlash 

(tasavvur qilish, idrok etish, his qilish, bog`lanish) orqali bilib olish mumkin. Biroq 

keng  reklama  matnida  keng  jamoatchilikka  notanish  bo`lgan  terminlarning, 

masalan,  penobeton,  penoblok,  alyumin  kompozitli  panel,    assigmatik  linza, 

charter  reye,  internet  trafik,  fotobaraban,  fotoepilyatsiya,  modem,  internet  – 

aktsiya,  kartrij  (katrij),  profnastil,  anodlangan  profillar  kabi  gibrid  sintaktik 

birikmalar  o`zbek  adabiy  tili  orfografik    ma`yorlariga  zid.  Chunki  qo`llanilgan 

termin  semantikasini  tushunmaslik  reklama  matnini  tushunmaslikka  olib  keladi. 

Bunday  so`zlarni  keng  jamoatchilikka,  ya`ni  adresatga  tushunarli  bo`lishi  uchun 

ma`lum  vaqt  talab  qilinadi  va  ular  birmauncha  vaqtdan  so`ng  umumiste`moldagi 

so`zga aylanishi mumkin. Ko`rinib turibdiki, bunday yangi so`zlarni o`zlashishida  

adresantning vazifasi asosiy o`rin egallaydi. 

 

Vizual 

reklama 

matnlarida 

o`rinli 

qo`llangan 

yangi 

terminlar 

umumiste`moldagi  so`zga  aylanishida,  adresatning  assotsiativ  fikrlashini 

rivojlantirishda va lug`at boyligini  mazkur so`zlar bilan boyitishda reklamalarning 

roli  kattadir.  Reklama  matnlarida  ortiqcha  va  tasodifiy  yoki  matnda  ishlatilgan 

terminlarning  mohiyatini    ochib  beruvchi  vositalarsiz  ishlatilgan  so`zlar, 

shuningdek,  mavhum  qisqartmalar  adresatni  toliqtiradi  va  hech  qanday  foyda 

bermaydi. 

Masalan,