‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi y. Masharipov sport psixologiyasi

xologlari  tayyorlash  bo ‘limlarini ochish;
— jismoniy  madaniyat fakultetlarida  sport  psixologiyasi  laboratoriya- 
larini ochish,  ularni  texnik  vositalar bilan jihozlash;
— har bir sport jam oasi  uchun jamoa psixologi  lavozimini joriy  etish;
— jamoa  psixologlarini  taraqqiy  etgan  davlatlar  tajribasini  о ‘rganish 
uchun  amaliyot о ‘tashga yuborish;
— sport psixologi  mutaxassislarini  tayyorlashga  e ’tiborni kuchaytirish.
C hunki,  spo rtchilarni  sport  m usobaqalariga  va  ja h o n   olim piada
o'yinlariga  ruhiy jih atd an   tayyorlashda jam oada  ijobiy  va jo 'sh q in   ruhiy
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

m uhitni  vujudga  keltirishda,  ularga  tarbiyaviy  t a ’sir  k o 'rsa tish d a , 
sportchilarni  og'ir  vaziyatdan  chiqib,  g'alaba  qozonishga  yordam  be­
rishda jam oa  psixologlarining  roli  katta  ekanligi  hozirgi  sportda  yaqqol 
sezilmoqda.  Buning  uchun  zudlik  bilan jism oniy  madaniyat  instituti  va 
jismoniy madaniyat  fakultetlarida jam oa psixologlari  tayyorlash bo'limlari 
ochilsa,  bu  yaqin  kelajakda  o'zining  natijasini  berishi  shubhasizdir.
Bugungi  kunda sportchilarni  sport  faoliyatiga  tayyorlash  va  m ahoratli 
sportchilarni  yetishtirish,  tegishli  malaka  va  ko'nikm alarni  hosil  qilish, 
u larnin g   hissiy -iro d av iy  sifatlarin i  riv o jlan tirish ,  sportga  b o 'lg a n  
qiziqishlarini  o'stirish,  sportchilarda  g'alabaga  intiluvchanlik,  epchillik, 
o'zini  tuta  bilishlik  va  chidamlilik  kabi  xarakter  xislatlarini  tarbiyalash 
uslublari  ishlab  chiqilmoqda.  Biz  ushbu  o'quv  qo'llanm ani  yozishda 
sportchi  xarakterining  o'zgaruvchanligini,  tashqi  taassurotlarga qancha- 
lik  yengil,  oson  va  chaqqonlik  bilan  moslashish  yoki,  aksincha,  sportchi 
xatti-harakatlarining  qanchalik  sust  va  qoloqligi,  vazmin  va  bosiqligi, 
affektga  moyilligi,  chidamsizligi,  noxush  tuyg'ular va  boshqa  em otsional 
o'zgarishlarning  paydo  bo'lish  sabablarini  anchagina  chuqur tahlil  qilib, 
amaliy  tajribalar  misolida  yoritishga  erishdik.
Ilmiy  va  amaliy  tajribalarimiz  natijalariga  ham da  mavjud  nazariy  va 
uslubiy  adabiyotlarga  asoslanib,  sportchining  startdan  oldingi  ruhiy 
ta y y o rg a rlik  
h o la ti 
u n in g  
o ld in g i 
m u so b a q a la rd a  
e rish g a n  
muvafFaqiyatlariga bog'liq bo'lishi;  sporchining musobaqalarda  ko'rsatgan 
quyi  n a tija la ri  esa  nafaqat  u larn in g   jism o n iy ,  tex nik   yoki  tak tik  
tayyorgarligiga,  balki  musobaqadan  oldingi  ruhiy  tayyorgarlik  holatiga 
ham bog'liq ekanligini  mazkur ishimizda ko'rsatib berishga harakat qildik. 
Biz  qo'llanm ada  sportchining  startga  tayyorgarlik  holatini  quyidagi  uch 
qismga  ajratdik: