Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги а.ҚОдирий номидаги жиззах давлат



Download 0,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/26
Sana18.09.2021
Hajmi0,54 Mb.
#177962
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   26
Bog'liq
arab musulmon madaniyatining zhahon tarixida tutgan orni

Mavzuning o`rganilish darajasi: 

Ushbu  ishda  ko`rilayotgan,  o`rganilayotgan  mazkur  muammo  bitiruv 

malakaviy ish mavzusi sifatida va ayniqsa, arab musulmon madaniyatining jahon 

tarixida tutgan o`rni tadqiqoti sifatida nisbatan kam o`rganilgan. 

Quyida biz bu davr tarixi, aniqrog‘i Sharq xalqlari tarixi, fani va madaniyati 

bilan  shug`ullangan  bazi  xorijiy  va  mahaliy  tadqiqotchilarning  asarlari  haqida 

qisqacha to`xtalib o`tsak.  

Shveysariyalik 

sharqshunos 

Adam 


Mets 

o`zining 

―Musulmon 

renessansi‖asari  bilan  mutaxasislarga  yaxshi  tanish.  Uning  kitobi  bir  necha 

tillarga,  xususan,  rus  va  arab  tillariga  ham  tarjima  qilingan.Mazkur  asar  IX-X 

asrlarda  Musulmon  Sharqida  yuz  bergan  madaniy  rivojlanishning  tarixiga 

bag`ishlangan,  va  umuman,  u  IX-X  asrlardagi  Sharq  fani  va  madaniyatini 

yorituvchi noyob qomus hisoblanadi. Asarda muallif qo`llagan asosiy g`oya, IX-X 

asrlarning Musulmon Sharqidagi uyg`onish (renessans) davri ekanini ko`rsatishga 

intilish deyish mumkin. Shuning uchun ham u o`z asarini ―Musulmon renessansi‖ 

deb ataydi.  

A.Metsning  kitobi  Sharq  xalqlari  ijtimoiy  hayotining  deyarli  barcha 

qirralarini tarixiy manbalar asosida yoritib beruvchi muhim fundamental tadqiqot 

hisoblanadi.  




 

O`rta asr Sharq xalqlari madanioyatini o`rganishda avstraliyalik Gustav fon 



Gryunebuamning xizmatlarini eslash joiz: Uning 1970 yili Londonda nashr etilgan 

―Klassik  islom‖  kitobida  sharq  xalqlari  tarixi  va  madaniyatiga  doir  muhim 

ma`lumotlar  aks  etgan.  Muallif  qalamiga  mansub  ―Zamonaviy  islom:  madaniy 

o`zlikni anglash bo`yicha tadqiqotlar‖ hamda uning rahbarligi va bevosita ishtiroki 

natijasida yuzaga chiqqan to`plamlardan. ―Musulmon sivilizatsiyasida umumiylik 

va har xilliklar`` ham muhim ahamiyatga ega. 

Amerikalik  mashhur  fan  tarixchisi  Jorj  Sartonning  ―Fan  tarixiga  kirish‖ 

nomli  fundamental  ishi  qimmatli  ma`lumotlarni  o`zida  mujassam  etgan.  Asarda 

o`rta  asr  fani  rivojiga  o`z  xissasini  qo`shgan  ko`pgina  olimlar  va  tarjimonlar 

ijodiga keng o`rin berilgan.  

Maks  Meyerxofning  ―Fan  va  tabobat‖  nomli  maqolasida  o`rta  asr  sharq 

xalqlari madaniy taraqqiyotining dolzarb masalalariga to`xtab o`tiladi. 

Yana  bir  ingliz  olimi  Donald  Xill  IX  asr  poytaxt  –  Bag`dodda  fan  va 

texnikada yuz bergan muhim jarayonlarni tahlil qilgan.  

So`nggi  yillarda  yaratilgan  ―Abbosiylar  davridagi    arab  adabiyoti,  dini, 

ta`limi  va  fanining  Kembrij  tarixi‖  va  ayniqsa  ―  Arab  fanlari  tarixi  bo`yicha 

ensiklopediya‖  kitoblarini  muhim  tadqiqotlar  sirasiga  kiritish  mumkin.  Ularda 

Sharq xalqlari ijtimoiy hayotining barcha sohalari, xususan, Abbosiylar davridagi 

fan va madaniyat tarixiga oid eng muhim masalalar o`z yechimini topgan. 

Umuman  olganda,  IX-XI  asr  fani  va  madaniyatini  o`rganishda  A.  Braun, 

F.Vyustenfeld, A.Kremer, O. Sayili, G.Le. Strenj, D. Surdel, R. Morelon, J.Saliba, 

D.King,  E.  Kennedi,  G.  Xudonard-Roshe,  R.Rashed,  Mariya-  Tereza  Debarxot, 

Donald  Xill,  J.  Anavati,  E.Savaj-Smit,  F.  Mishe,  Mahdiy  Muhsin  kabi  xorij 

olimlarining asarlari, tadqiqotlari asosiy vazifani o`taydi.  

O`rganilayotgan  davr  siyosiy,  iqtisodiy  va  ilmiy-madaniy  hayotdagi 

yuksalish masalalari Rossiyalik sharqshunoslardan V.V. Bartold, O.G.Bolshakov, 

B.A.  Rozenfeld,  I.Yu.Krachkovskiy,  Ye.E.  Bertels,  A.B.  Xalidov,  A.P. 

Yushkevichlarning asarlarida o`z ifodasini topgan. 




 

Mazkur  tadqiqotga  oid  arab  tilidagi  izlanishlar  orasida  Jurji  Zaydonning   



―Islom  sivilizatsiyasi  tarixi‖,  Hasan  Ibrohim  Hasanning  to`rt  jilddan  iborat 

―Islomning siyosiy, diniy, madaniy va ijtimoiy tarixi‖ Said ad- Diyujiyning ― Bayt 

al-  hikma‖  ,Ahmad  Farid  ar-Rifa`iyning      ―  Al  -Ma`mun  davri‖  ,  Said  ash- 

Shahhat  Zag`lulning  ―  Suryoniylar  va  musulmon  madaniyati‖  ,  ―Qadriy  Hafiz 

Tukanning  Riyozist  va  falakiyotga  doir  arab  ilmiy  merosi‖  ,  Abd  al-  Mun`im 

Majidning  ―Musulmon  sivilizatsiyasining  o`rta  asrlardagi  tarixi‖  ,  Muxammad 

Abd  ar-Raxmon  Marhabanning    ―Arab  fani  tarixi  bo`yicha  to`plam‖va  Hidr 

Axmad  Ataullohning  ―  Abbosiylar  davrida  ―  Bayt  al-hikma‖  kitoblarini  alohida 

aytish joiz. 


Download 0,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   26




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish