Toshkent davlat sharqshunoslik instituti sharqfilologiyasi fakulteti turkiy tillar kafedrasi

Mavzuning  o‘rganilganlik  darajasi.A.Qodiriyning  “O‘tkan  kunlar”  asari 

bugungi  kunga  qadar    tadqiq  etilgan.  Asar  asosida  rejissor  Yoldosh  A’zamov 

tomonidan  1969-yilda  kinofilm  suratga  olingan.Bu  asar  ko‘plab  xorijiy  tillarga 

tarjima qilingan.Choriyeva Zamira Tirkashevnaning “Abdulla Qodiriyning “O‘tkan 

kunlar”  romanidagi  maktublarning  lug‘aviy-ma’noviy  va  uslubiy  xususiyatlari”

5

 

mavzusidagi  filologiya  fanlari  nomzodi  ilmiy  darajasini  olish  uchun  yozgan 

dissertatsiya  ishi  maktublarning  to‘liq  va  batafsil  tadqiq  etilganligini  ko‘rsatadi. 

M.V.Lomonosov nomidagi Moskva davlat universiteti Toshkent filiali o‘qituvchisi 

Komil  Jalilovning  “O‘zbek  tilidagi  realiya  so‘zlarni  ingliz  tilida  ifodalash 

muammolari  (“O‘tkan  kunlar”  filmi  tarjimasi  misolida)”  nomli  maqolasi  ham 

asarning  keng  ko‘lamda  ma’lum  bir  jabhasini  tadqiq  etilganligini  bildiradi. 

Shuningdek,  Abdulla  Qodiriyning  “O‘tkan  kunlar”  romani  rus  tiliga  qilingan 

tarjimalari asosida f.f.n, dot.To‘lqin Saydaliyevning “Mumtoz asar matni va badiiy 

tarjima  muammolari”

6

,  Xayrulla  Hamidovning  turk  va  rus  tillariga  qilingan 

tarjimalar  asosida  “O‘tkan  kunlar  romani  tarjimalarida  maqollarning  berilishi” 

maqolasida

7

 va U. P. Lafasovning qator maqolalarida

8

fikrlar bildirilgan. 

Ushbu  bitiruv  malakaviy  ishidan  ko‘zlangan  asosiy  maqsad“Choliqushi”  va 

“O‘tkan kunlar” romanlarida qo‘llanilgan badiiy tasvir vositalarinio‘rgangan holda 

bu ikki asardagi badiiy mahoratni ko‘rib chiqishdan iborat.  

Ishning vazifasi esa ikki asardagi badiiy tasvir vositalarini kuzatib, uni tahlil 

qilish,  ilmiy  g‘oyani  yoritib  berish  jarayonida  ushbu  tadqiqotning  istiqbolini 

aniqlashdan iboratdir.  

Ishning obyekti bo‘libbadiiy tasvir va ifoda vositalari hisoblanadi. 

Badiiy  tasvir  vositalarining  xususiyatlari  va  qiyosiy  tahlili  BMI  ning