Termiz davlat universiteti topografiya asoslari va kartografiya


Rerlerfning shartli berlgilari



Download 1,41 Mb.
Pdf ko'rish
bet45/114
Sana16.09.2021
Hajmi1,41 Mb.
#176049
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   114
Bog'liq
topografiya asoslari va kartografiya

 
Rerlerfning shartli berlgilari. 
Rerlerfning barcha shakllari va xususiyatlarini gorizontallar bilan tasvirlab bulmaydi. 
M: kiyaligi 40°dan ortik bulgan tik yon bagirli rerlerf formalarni (jar, upirilib tushgan joylar, koyalar, 
jilgalar va x.k. ) gorizontallar bilan kursatilganda gorizontallar bir-biriga kushilib kertadi. Dermak, 
rerlerfning barcha shakllari va ularning xususiyatlarini xam gorizontallar yordamida tasvirlash 
mumkin emas. Gorizontallar bilan tasvirlab bulmaydigan rerlerf shakllari topografik kartada maxsus 
shartli berlgilar bilan berriladi. Bunday rerlerf shakillariga kuyidagilar kiradi: a) Juda tik yon bagirli 
rerlerf shakillari (jar,koya, jilga upirilma yoki surilmalar va x.k.); b) Karta masshtabida kursatib 
bulmaydigan, lerkin shu joy uchun xarakterrli bulgan ba'zibir kichik rerlerf shakllari (kurgonterpa, 
karst varonkalari, gor, vulkan kraterri, xarsang va x.k.); v) Muz xarakati natijasida vujudga kerlgan 
ba'zi bir rerlerf shakllari (muz jari, muzlik yoriklari, kazilma muzliklar va boshkalar); g) Inson faoliyati 
natijasida vujudga kerlgan sun'iy rerlerf shakllari (kutarma, kurgonterpa damba va boshkalar). Tabiiy 
rerlerf shakllari jigar rangda, sun'iy rerlerf shakllari esa kora rangda kursatiladi. Rerlerfning shakllarini 
tasvirlovchi shartli berlgilar gorizontallar bilan kursatilgan rerlerf shakllarini tuldiribgina kolmay, 
joyning xarakterrli xususiyatini yakkol ifodalashda xam muxim axamiyatga ega. M: Topografik 
kartada jar va jilgalarning tasvirlanishi terrritoriyani kanchalik uyilganligini kursatadi va bu terrritoriya 
kurilish, kishlok xujaligi va boshka ishlar uchun yarokli yoki yaroksiz ekanligini aniklashga imkon 
berradi. Shu sababli topografik kartalarda rerlerf shakllari ancha batafsil tasvirlanadi. Maxsus shartli 
berlgilar bilan kartaning masshtabida kursatish mumkin bulmagan, birok joyda uchraydgan kichik 
rerlerf shakllari, chunonchi, kumli terrritoriya xam kursatiladi. 1: 25.000 masshtabli kartalarda kum 


 
39 
rerlerfining mayda shakllari kursatilsa, 1:50.000 va 1:100.000 masshtabli topografik kartalarda esa 
fakat yirik rerlerf shakllari (kum gryadalari, yirik barxanlar va dunglar) gorizontallar bilan tasvirlanadi. 
Topografik kartada ayrim rerlerf shakllari va ularning xarakterrli nuktalarining balandliklari xam 
berriladi. Nuktalarning balandligini aniklashni osonlashtirish maksadida kartalarda xarakterrli 
gorizontallarning absalyut balandligi xam yozib kuyilgan buladi. Topografik kartada rerlerfni 
tasvirlash uchuy gorizontallar, shartli berlgilar, xamda otmertka usullarining birgalikda kullanilishi, 
nuktalarning absalyut va nisbiy balandliklarini, yon bagir yunalishini va kiyalik burchagini xamda 
rerlerf shakllarini va elermerntlarini aniklashga imkon berradi.                                                             

Download 1,41 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   114




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish