O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxus ta`lim vazirligi namangan davlat universiteti

1

 Sobiq ittifoqga qarashli bo`lgan savdo flotining (1800 ta kema) asosiy qismi Rossiyada qoldi. 

---

 

25 

-  Marselь,  Yaponiyada-  Simonoseki,  Osaka,  Kobe,  GFRda  -  Gamburg, 

shuningdek,  Rotterdam,  Antverpen,  Singapur,  Port-Said,  quvaytda  -  Man-al-

Axmad, Rossiyada - Sankt-Peterburg va boshqalar. 

 

Bu  portlarni  maqsadli  xizmat  ko’rsatish  xolatiga  ko’ra  quyidagi 

gruppalarga ajratish mumkin: 

1.  Xarbiy-dengiz  portlari  (CHatem,  Portsmut,  Pirl-Xabor,  Gibraltar, 

Sevastopol).  Bu  portlarning  bir  qismi  tijorat  maqsadlariga  xam  xizmat 

qiladi  (AqSHda  -  San-Diego,  Yaponiyada  -  Yokosuka,  Rossiyada  (Sankt-

Peterburg, Kronshtad). 

2.  Baliq ovlash va baliqni qayta ishlash xamda panoxgox portlar. 

3.  Parom aloqasiga ega portlar (Gavr, Duvr, Folkston). 

4.  Tranzit    portlar  va  erkin  gavanlar  -  London,  Amsterdam,  Kopengagen, 

Rotterdam, Antverpen, Marselь, Lissabon, Singapur. Erkin gavanlarda boj 

solig’i  olinmaydi.  Bunday  gavanlar  Gamburg,  Bremen,  Kopengagen, 

Malьmyo, Stokgolьm, Triest, Rio-De-Janeyroda mavjuddir. 

5.  Avan portlar port oldi ya’ni yirik tonnajli kemalar uchun maxsus qurilgan 

portlar.  (Gamburg  uchun  Kuksxafen,  Nant  uchun  Sen-Nazer,  Ruan  uchun 

Gavr). 

6.  qirg’oq  bo’yi  va  yaqin  aloqalarga  (kabotaj

2

)  xizmat  qiluvchi  portlar. 

(Gretsiya,  Daniya,  Norvegiya,  Baltika  bo’yi  davlatlari,  Rossiya,  Italiya), 

O’rta dengiz xavzasi, Karib dengiz xavzasida). 

7.  Maxsus  portlar  (ko’mir,  ruda,  neftь,  va  neftь  maxsulotlari,  o’rmon  va 

boshqa yuklarga mo’ljallangan). 

 

Xalqaro  kema  katnovida  Atlantika  okeani  yetakchi  o’rin  tutadi.  Bugungi 

kunda Atlantika soxil bo’yida (Evropa, Afrika, SHimoliy va Janubiy Amerika) 70 

mamlakat  va  1,5  mlrd.  aholi  joylashgan  bo’lib  dengiz  yuk  tashishining  kariyib 

50% to’g’ri keladi. Dunyodagi 70% ga yaqin portlar, ayniqsa eng yirik universal