Fanning o’quv dasturi Oliy va o’rta maxsus, kasb-hunar ta`limi o’quv-uslubiy birlashmalari

 
 
KEYS MATNI 
 
Temir  tanqislik  anemiyasi  bu  organizmda  temir  mikroelementi  yetishmovchiligi  okibatida 
kelib  chikadigan  kamqonlik  turi  bulib,  JSST    ma’lumotlariga  karaganda    er  yuzi  aholisi  60%  da 
temir tanqislik xolati bor, shulardan 35 % temir tanqislik anemiyasi bilan ogrigan.  
Uzbekiston  xududida  temir  tanqislik  anemiyasi  keng  tarkalgan  mintakaviy  kasalliklardan  biri 
xisoblanadi.  Ayniksa  bu  patologiya  akusher-  ginekologiya  va  pediatriya  soxasidagi  dolzarb 
muammolardan biri sanaladi. Bolalarda va xomilador ayollarda uchraydigan kamqonliklarning 70-
75  %ni  temir  tanqislik  anemiyasi  tashqil  etadi.  Temir  tankisligiga  ko’p  xolatlar  sabab  bulishi 
mumkin:  organizmning  temirga  extiyoji  oshishi,  surunkali  qon  ketishlar,  yalliglanish  kasalliklari, 
surilishning  buzilishi  va  x.k.  Lekin  bu  sabablarning  hammasi  kamqonlik  rivojlanishida  bir  xil 
ahamiyatga ega emas. 
Ma’lum  bir  regionlarda  temir  tanqislik  anemiyasi  rivojlanishiga  moyillik  kiluvchi  shart-
sharoitlar mavjud, ya’ni bu geografik,  sotsial va maishiy sabablar bulishi mumkin.  
SHundan  kelib  chikkan  xolda  temir  tanqislik  anemiyasi  profilaktikasiga  karatilgan  bir  kancha 
mintakaviy  dasturlar  boskichma  boskich  amalga  oshirib  kelinmokda.  Jumladan  urta  osiy 
mintakasida  «Unni  fortifikatsiyalash»  dasturi,  aholi  orasida  temir  preparatlari  saplimentatsiyasini 
amalga oshirish, Soglom onadan soglom bola dasturlari bunga misol bula oladi.   
Xozirgi paytda temir tanqislik anemiyasini davolashda ishlatiladigan preparatlar shunchalik ko’pki, 
birorta kasallik terapiyasida TTA chalik dori preparati mavjud emas. 
 
Ayni  paytda  500  dan  ortik  temir  preparatlari  mavjud  bulib,  Uzbekiston  dori  –darmon 
bozorida  50  xil  nomdagi  ferropreparatlar  savdoga  chikarilgan  va  ularning  ta’sir  doirasi, 
samaradorligi, zararli ta’sirlari, narxi ham xar xil. 
Temir  tanqislik  anemiyasi  va  uning  profilaktikasi  haqida  ko’plab  monografiyalar,  kitoblar  chop 
etilgan.  Doktorlik va   nomzodlik ishlar ximoya kilingan.  
Ilmiy adabiyotlarda keltirilgan oxirigi ma’lumotlarga karaganda xozirda temir tanqislik anemiyasi 
eng ko’p tarkalgan 31 ta kasalliklar orasida  6 urinda turadi.  
 
 
2 -amaliy mashg’ulot