|
кичик сатҳини киритиш мақсадга мувофиқдир. Унинг устига маршрут-
лаштириш кичик сатҳини жойлаштирамиз, юқорироқда эса транспортли
тармоқ кичик сатҳини ажратамиз, у энди тўлиқ OSI моделининг транспортли
сатҳига мос келади. Бизнинг тадқиқотимизда тўртта кичик сатҳдан олинган
модел, OSI моделига нисбатан анча тўғрига ўхшайди, чунки у транспорт
тармоғининг алоҳида технологияларида бирон-бир қўшимча сатҳлар ѐки
элементларни ажратишни талаб қилмайди. Кейинчалик биз технология-
ларнинг айнан шундай классификациясига таянамиз.
Расмдан транспорт тармоғининг нафақат кўпсатҳли замонавий
III. НАЗАРИЙ МАТЕРИАЛЛАР
60
концепцияси, ундан ташқари техник ечимларнинг поливариантлиги ҳам
келиб
чиқади.
Иллюстрация
сифатида
ТОУТ
да
(3.2-расмда
ўнгда)коммутация-ланадиган IP да маълумотларни юклашнинг бешта турли
методларини кўриб чиқиш мумкин:
IP Ethernet ТОУТ;
IP Ethernet WDM ТОУТ;
IP оптик коммутация WDM ТОУТ;
IP WDM ТОУТ;
IP ТОУТ.
Шундай қилиб, детал кўриб чиқилганда транспорт технологиячси энди
бир турли ―биомасса‖ни билдирмайди, IP сатҳи остида поливариант
архитектура бўлиб, у турли техник ечимларга йўл қўяди, транспорт тармоғи-
нинг архитектураси эса кўпсатҳли бўлиб қолади.
Транспорт тармоғи технологияси тузилишининг принципларини тушу-
нишда иккинчи калитбўлиб NGN технологияларига хос уник демократ-
изимлиги ҳисобланади, унинг мазмуни шундан иборатки, 3.2-расмда
кўрсатилган барча технологиялар транспорт тармоғи тузиш учун уларни
ишлатиш нуқтаи назаридан тенг хуқуқли, тенг имконли ва тенг қийматлидир.
Шу билан бирга демократизм ўзига хос хусусиятларга эга, масалан, OSI
архитектурали модели сатҳида турли технологияларнинг ўзаро жойлаши-
шини инобатга олиш зарур. Жумладан, NGSDH технологияси оператор ўз
тармоғини анъанавий бирламчи тармоқдан NGN транспорт тармоғига
миграция муаммосини ечаѐтган ҳолида эффективдир. Агар тармоқ
ривожланишининг шартлари бўйича Янги сегментлар қуриш керак бўлса, у
ҳолда Gigabit Ethernet технологиясини ишлатиш мақсадга мувофиқдир. Удди
шунга ўхшаш бўш толалар танқислигида WDM технологиясини ишлатиш
мақсадга мувофиқдир, янги кабел ѐтқазиш шароитларида эса SDH ва WDM
технологияларини ишлатиш маъқулдир ва ҳоказо.
Ниҳоят, учинчи калит бўлиб NGN нинг бу сатҳида конвергенция
технологияларининг хусусиятларини тушуниш ҳисобланади. Транспорт
тармоқлари технологияларининг конвергенцияси имконийлик тармоқлари
конвергенциясига нисбатан бир қатор фарқларга эга. Имконийлик тармоқ-
ларида конвергенция кўп ташқи кўринишларга эга, бу тармоқлар технологик
компонентлар сифатида боғлиқ бўлмаган ҳолда ривожланадилар ва фақат
NGN тузилишининг якуний босқичида фойдаланувчи ускунасини улаш
нуқталарида бирлаштириладилар. Конвергенциянинг бундай йўна-лишини
ташқи конвергенциядек қараш мумкин.
Транспорт тармоғи учун ички конвергенция характерлидир, у тармоқ
тузилишининг бошланғич босқичида технологиялар бирлаштирилишини
кўзда тутади. 3.2-расмдан кўриниб турибдики, ягона транспорт тармоғи
III. НАЗАРИЙ МАТЕРИАЛЛАР
61
чегарасида технологиялар фақат таянч тармоқлар сатҳида татбиқ этилади. Бу
кичик сатҳдан юқорида барча технологиялар маълумотларининг ягона
формати билан ишлайдилар (IP дейтаграммалар билан), яъни уларни ягона
транспорт тармоғи деб қараш зарур
9
. Шундай қилиб, IP транспорт тармоғи
ташқаридан турли ―биомассадек‖ кўринади, технологиялар бўлимининг
барча чегаралари эса унинг ичида беркинади.
Замонавий транспорт тармоқларини тузиш принципларини тушуниш-
ининг охирги калити бўлиб уларнинг ривожланиш динамикаси хизмат
қилади. Охирги 10-15 йилда транспорт тармоқлари каналлар коммутациясили
анъанавий тармоқдан пакетлар коммутациясили транспорт тармоғи техноло-
гиялар миграцияси байроғи остида ривожланган (3.3-расм).
Бу йўлда турли оралиқ ечимлар вужудга келиб, улар кейинчалик
демократик NGN дунѐсига киритилган.
Транспорт тармоғи ривожланишининг биринчи босқичида анъанавий
бирламчи тармоқдан келган канал тушунчаси устуворлик қилган. Оқибатда,
тармоқ каналларни бошқарувчи системадек кўрилган. Айнан шу кўринишда
бу технология WDM системаларда келтирилган, у ерда бир неча узатиш
йўлаклари (каналлар) бўлган, ҳамда оптик коммутация системаларида
келтирилган бўлиб, улар оптик сигнални битта WDM тўлқин узунлигидан
(каналдан) бошқасига қайта улаш мумкин.
Мультисервис тармоқлари концепциясининг юзага келиши АТМ
транспорт технологиялари ва Frame Relayнинг ривожланишига олиб келди.
Бу физик канал тушунчасидан воз кечиш имконини берди. Натижада тармоқ-
нинг икки нуқтаси ўртасида пакетли трафикни узатиш учун қулай бўлган
виртуал канал тушунчаси юзага келди. Ундан кейинги ривожланиш виртуал
хусусий тармоқларни (VPN) вужудга келишига олиб келди, улар фойда-
ланувчиларга ажратилган ва бириктирилган виртуал каналлар мажмуасидек
кўрилади (ATMVPN).
Ethernet технологияларининг ривожланиши ва бу технологиянинг локал
тармоқлар соҳасида ишлатишдан MAN шаҳар тармоқларида қўллаш Ethernet
трафигини ягона ―виртуал труба‖ узатиш имконини берди. Бундай техноло-
гия Ethernet ptp (ptp-point-to- point, ѐки ―нуқта-нуқта‖) номини олди. Ethernet
тармоғида ―виртуал труба‖ эквивалент канал бўлиб, у тўла равишда пакетли
трафикни узатиш учун мўлжалланган, канал тушунчаси эса бу ҳолда янада
ўзининг қатъийлигини виртуал каналга нисбатан бўлиб қолади.
Транспорт тармоқларининг бутунлай пакетли коммутация йўналишида
ривожланишининг кейинги босқичи бўлиб, IP тармоқларида (IPVPN) виртуал
тармоқлар технологияси ривожланиши бўлди.
АТМ VPN га ўхшаб IP VPN технология IP тармоқдаги ―виртуал труба-
лар‖ мажмуасини алоҳида фойдаланувчига бириктиришни таклиф этди.
Натижада канал тармоқдаги икки нуқта ўртасида иккитомонлама йўналиш
9
NGN Architectures, Protocols and Services. Broadband Internet: the Basis for NGN. chapter-5.
III. НАЗАРИЙ МАТЕРИАЛЛАР
Do'stlaringiz bilan baham: |
