Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari

16-mavzu. Tasvirlarni sifatini oshirish, bir jinsli sohalar yorug’ligi farqini 
o’zgartirish 
Reja: 
1. Tasvirlarning sifatini oshirishning asosiy yo’nalishari 
2. Bir jinsli sohalar yorug’ligi farqini o’zgartirish 
3. Halaqitlarni yo’qotish 
4. Gistogramma ko’rinishini o’zgartirish 
5. CHegaralarni kuchaytirish 
 
 
1.  Tasvirlarning  sifatini  oshirishning  asosiy  yo’nalishari.  EHM  xotirasida 
tasvir  hosil  qilishda  tasvirda  turli  xatoliklar  ro’y  berishi  mumkin,  bunga  kamera 
yoki ob’ektivning harakati, ob’ektiv aberratsiyasi, fotovositalar-ning kamchiliklari, 
avtosferadagi  harakat  va  o’zgarishlar,  tasvirlarni  EHM  xotirasiga  o’tkazish 
vositalari  kamchiligi  va  boshqalar  bo’lishi  mumkin.  Natijada  tasvirda  chegara-
larning  yoyilishi,  sohalarning  o’zaro  farqlanish  darajasi  pasayishi,  ba’zi 
bo’laklardagi  axborotning  buzilishi  yoki  tasvirda  sochma  dog’lar  ko’rinishidagi 
halaqitlar  hosil  bo’ladi.  Albatta  bunday  hol  tasvir  tahlilini  murakkablashtiradi 
hamda  ba’zan  katta  xatoliklarga  olib  keladi.  Demak,  tasvirlarga  ishlov  berishda 
avvalo ularni bu halaqit-lardan holi qilish, yoki ularni keyingi bosqichlar natijasiga 
ta’sirini kamaytirish lozim. Bu masala tasvir sifatini oshirish deyiladi.  
Tasvir  sifatini  oshirish  shartli  ravishda  ikkiga  bo’lish  mumkin.  Birinchisi 
ta’mirlashdir, ya’ni olingan tasvirdagi xatoliklarni yukotib, benuqson yoki shunga 
yaqin tasvir olishdir. Masalan, tasvirdagi yoyilish (ya’ni tasvirning yuvilib ketishi 
),  sochma  dog’lar,  o’lcham  va  shakllarning  buzilishini  yo’kotish  kabi 
muammolarni yechish. Ta’minlashni yorkin ifodalovchi misol-tasvirdagi atmosfera 
xodisalari  ta’siri,  masalan,  tasvirning  yoyilishining  yo’kotishdir.  Boshka  misol 
su’niy yo’ldoshlardan olingan tasvirlarga yer suyriligi va atmosfera ta’siri, rentgent 
(tibbiyot) tasvirlarning kamchiligini yo’qotish va xokazo . 
Tasvirlar  sifatini  oshirishning  ikkinchi  usuli  –  bu  tasvirni  is’temolchi  idrok 
etish  uchun  qulay  xolga  keltirish,  masalan  turli  soxalarning  chegaralarini 
kuchaytirish,  yaqin  joylashgan  nuqtalar  orasidagi  farqni  kamaytirish,  tasvir 
tiniqligini  oshirish,  turli  sohalarni  turli  rangda  berish  (masalan  biologik  va  tibbiy 
masalalarda) va boshkalar mana shu usulni qo’llanishiga misol bo’la oladi .  
Mohiyatan  farqlanishga  qaramay,  bu  usullarda  tasvirga  ishlov  berishning  bir 
xil matematik usullardan foydalaniladi.  
Amalda  tasvirlar  sifatini  oshirishning  2-usuli  ko’proq  ishlatiladi.  SHuning 
uchun bu usuldan foydalanish uslub va algoritmlarini  mufassalroq ko’rib o’tamiz.