Namangan davlat universiteti tabiiy fanlar

Rasm 3. Atrof-tabiiy muhit darajasini monitoring qilish tashkiliy chizmasi

Tabiatdan foydalanishni boshqarishning iqtisodiy mexanizmlarini tadbiq

etish boshlandi. Ekologik siyosatni amalga oshirishda, dunyoning barcha ilg’or

mamlakatlarida iqtisodiy usullardan keng qo’llaniladi. Iqtisodiy dastaklarni

qo’llash «ifloslantiruvchi – to’laydi”, «tabiatdan foydalanuvchi – to’laydi»

tamoyillariga asoslanadi. Iqtisodiy mexanizm va dastaklarni qo’llashdan asosiy

maqsad,  atrof  muhit  resurslarining qiymatini mos ravishda baholashni ta’minlash

va ulardan samarali hamda maqsadga muvofiq foydalanishga ko’maklashishdan

iborat. Tajriba shuni ko’rsatmoqdaki, ko’rsatmalar, jarimalar, da’volar, xo’jalik

yurituvchi sub’ektlarning faoliyatini to’xtatishlar, korxonalarning tabiatni

muhofaza qilish sohasidagi faoliyatini yaxshilashga rag’batlantiruvchi ta’sir

ko’rsatmaydi va bu choralar xattoki mahalliy ekologik sog’lomlashtirish

masalalarini hal qilish uchun ham yetarli emas. Atrof muhitni muhofaza qilish,

tabiiy resurslardan samarali foydalanish va atrof muhitga salbiy ta’sirning oldini

olish muammolarini muvaffaqiyatli hal qilish uchun, Davlat tabiatni muhofaza

qilish qo’mitasi to’lovli tabiatdan foydalanish printsiplpriga asoslangan, tabiatni

---

42

muhofaza qilish faoliyatini boshqarishning iqtisodiy mexanizmlarini ishlab

chiqish, takomillashtirish va tabiq etishni amalga oshirmoqda.