1. Mashgulot utkazish joyi va jixozlanishi



Download 0,6 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/44
Sana09.09.2021
Hajmi0,6 Mb.
#169367
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   44
Bog'liq
Antiseptika tushunchasi

Mavzu matni: 

Jaroxatdagi, uning atrofidagi, patologik uchokdagi yoki butun bir organizmdagi mikroblarni yuk kilishga

ularni  tarkalishini  kamaytirishga,  virulentligini  pasaytirishga  karatilgan  chora  tadbirlar  majmuasiga 

antiseptika  deyiladi.  Bakteriologik  era  boshlanguniga  kadar  (1878)  operatsiya  kilingan  bemorlarning 

deyarli  yarmidan  oshigi  saramas,  piemiya,  gazli  gangrena  jaroxat  difteriyasidan  nobud  bulishardi. 

Jaroxatlarning yiringlashiga esa odatiy xol deb karalardi va operatsiyadan keyingi davrning ajralmas bir 

xolati  deb  xisoblanardi.  «Antiseptika»  tushunchasini  iflosliklarga  karshi  kurashda  ishlatiluvchi  mineral 

kislotalarning gijjalarni uldirish xususiyatini kuzatgan ingliz xirurgi Dj. Pringl (1750) taklif kilgan. Lekin 

jaroxatlarning yiringlashi va chirish jarayonlari bilan kurash usullari juda xam oddiy bulgan. XIX asrning 

40 yillari boshida N.I.Pirogov jaroxatlarni davolashda karbol kislotasini ishlata boshlagan. Gippokrat esa 

jaroxatlarni  kayta  boglashda  va  yuvishda  fakat  kaynatilgan  suv,  toza  choyshablar,  jaroxat  ajralmalarini 

surib  oluvchi  boglamlarni  ishlatgan.  Bu  boglamlarning  zararsizlantirish  xususiyatini  oshirish  uchun  esa 

ularga  vino  spirtini  shimdirgan.  Venger  akusher-ginekologi  I.Zemmelьveys  xirurg  kulida  tugayotgan 

ayollar xayotiga xavf soluvchi va jaroxatlarning bitishiga tuskinlik kilishi mumkin bulgan xavf borligini 

aniklagan.  U  boshkalardan  xam  kuprok  antiseptika  usullarini  yaratishga  yakin  bordi,  kullarni,  tuguruk 

yullarini,  asbob  uskunalarni  va  tugurukda  ishlatilishi  mumkin  bulgan  barcha  ashyolarni  dezinfektsiya 

kilish  uchun  xlorli  suvdan  muntazam  ravishda  foydalandi.  I.Zemmelьveys  eksperimentda  bachadon 

ajralmasida  kasalliklarning  sababchisi  bor,  ular  esa  xodimlarning  ifloslangan  kullari  yoki  asbob-

uskunalar  orkali  bitta  ayoldan  ikkinchisiga  utishi  mumkin  ekanligini  uz  tajribalarida  isbotlab  berdi. 

Tugayotgan  ayollarni  tekshiruvdan  oldin  kullarni  xlorli  oxak  eritmasi  bilan  yuvilishi  shart  degan 

taklifning  kabul  kilinishi  olamshumul  natijalar  berdi:  tugurukdan  keyingi  sepsisdan  ulim  deyarli  10 

martagacha kamaydi.  Bu esa I.Zemmelьveysning insoniyat oldidagi katta xizmatlaridan sanaladi.  Ingliz 

dorishunosi  Lemer  karbol  kislotasining  bijgish  jarayonlarini  tuxtatishini  isbotladi  va  birinchi  bulib 

jaroxatlarni  davolash  uchun  antiseptik  eritma  sifatida  karbol  kislotasining  5%  li  eritmasini  ishlatishni 

taklif kilgan. Listerning ustozi Dj. Eriksen 1874 yilda insonning korin bushligi, kukrak bushligi va kalla 

suyagi bushligi xirurgiya uchun zabt etib bulmaydigan chukki degan fikrni ilgari surgan. Frantsuz olimi 

Lui  Paster  esa  uzining  kup  sonli  tajribalari  bilan  antiseptikaning  rivojlanishiga  katta  xissa  kushgan  va 

muayyan  soxada  tirik  organizmlarning  rivojlanishi  mikroorganizmlarning  tashkaridan  tushishi  bilan 

boglik ekanligini isbotlab berdi. L. Pasterning chirish va bijgish jarayonlari xakidagi ishlariga asoslanib 

Dj.  Lister  uzining  antiseptik  usuli  -  karbol  kislotasi  yordamida  infektsiya  bilan  kurash  usulini  taklif 

kilgan.  U  karbol  kislotasning  2,5%  li  eritmasini  jaroxatning  uzida,  jaroxatga  tegishi  mumkin  bulgan 

barcha  ashyolarga  nisbatan  ishlata  turib  suyaklarining  ochik  sinishi  bulgan  10  ta  bemorni  samarali 

davolagan. U jaroxatlarga karbol kislotasining yogli eritmasi shimdirilgan 10 kavatli boglam kuygan.  


Download 0,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   44




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish