O’zbekiston aloqa, axborotlashtirish va telekommunikatsiya texnologiyalari davlat qo’mitasi

Ko„p o„lchovli massivlar
 
I.      
}
,...,
,
{
2
1
n
a
a
a
a
      (1) vektor berilgan. 
II.  Faraz  qilaylik,  har  bir  element  o‗z  navbatida  vektor  bo‗lsin,  bu  holda  biz 
ikki  o‗lchovli massivni  aniqlaymiz. 
          
nm
n
n
n
n
a
a
a
a
a
a
a
a
a
A
...
...
...
...
...
...
...
2
1
2
22
21
1
12
11
           (2) 
III. Endi uch o‗lchovli matrisani  qaraymiz.  Bu yerda ikkita  hol mavjud. 
a)  (1)  ni  har  bir  elementini  matrisa  deb  ya‘ni  uni  har  bir  elementini  (2) 
ko‗rinishda qarashimiz  mumkin. 
b)  (2)  ni  har  bir  elementini  vektor,  ya‘ni  uni  har  bir elementini (1) ko‗rinishda 
qarash mumkin. 
Ikkala  holda ham uch o‗lchovli matrisani  ko‗rinishi  quyidagicha bo‗ladi. 









nm
nm
nm
nm
n
n
n
n
n
n
n
n
m
m
m
m
m
m
m
m
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
a
...
.
..........
..........
...
...
.........
..........
..........
...
.......
..........
..........
...
...
.......
..........
..........
...
.......
..........
..........
...
...
2
2
1
2
23
22
21
1
13
12
11
2
3
2
2
2
1
2
22
223
222
221
21
213
212
211
1
3
1
2
1
1
1
12
123
122
121
11
113
112
111
   
(3) 

---

 24 
IV. 4-o‗lchovli  massiv. 
Bu yerda quyidagi  hollar  bo‗ladi: 
a)  (1)  ni  har  bir elementi uch o‗lchovli matrisa ya‘ni (1) ni har bir elementi (3) 
ko‗rinishda bo‗lsa; 
b)  agar  (2)  har  bir  elementi  o‗zi  matrisadan  iborat  bo‗lsa,  ya‘ni  (2)  ni  har bir 
elementi  (2) ko‗rinishda bo‗lsa; 
v)  agar  (3) ni har bir elementi o‗z navbatida vektordan iborat bo‗lsa, ya‘ni (3) 
ni har bir elementi  (3) ko‗rinishda bo‗lsa; 
Uchala  holda ham quyidagi  ko‗rinishga ega bo‗ladi. 
      
mn
n
n
m
m
A
A
A
A
A
A
A
A
A
.......
....
..........
..........
........
.........
2
1
2
22
21
1
12
11
 



ijn
ijn
ijn
ij
ij
ij
ij
ij
ij
ij
a
a
a
a
a
a
a
a
a
A
...
.
..........
..........
...
...
2
1
2
22
21
1
12
11
 
Bu ko‗p o‗lchovli matrisalar  ustida quyidagi  amallar  bajarish  mumkin. 
I. (I) hol uchun vektor uzunligi,  max va min qiymatlarni  topish va saralash 
II.  hol  uchun  transponirlash,  diskreminantini  hisoblash,  teskarisini  topish, 
rangini  hisoblash va izini  hisoblash. 
III. hol uchun max va min  topish va  normalarni  hisoblash. 
 
O„zgaruvchan o„lchamli dinamik ko„p o„lchamli massivlar 
Vazifani  bajarish  algoritmi: 
1. Ko‗p o‗lchovli massivning  o‗lchamini  kiriting. 
2.  malloc()  yoki  calloc()  yordamida  dinamik  massivning  berilgan  o‗lchamini 
formallashting. 
3.  Massivni  qiymatlar  bilan  to‗ldiring  (uni  odatda  avtomatik  ravishda  amalga 
oshirish lozim). 
4.  Massiv ustida amallarni  bajaring  va natijada  yangi  massiv hosil qiling. 
5.  Natijaviy  massivni  chiqaring. 
6.  free() funksiyasi  yordamida dinamik  massivni  o‗chiring.