«фалсафа (этика, эстетика, мантиқ)»

Xulosa chiqarish 

 

Xulosa chiqarishning umumiy tavsifi. Xulosa chiqarishning tarkibi va ular orasidagi 

mantiqiy bog’lanish. 

 

Xulosa chiqarish turlari: bevosita va bilvosita xulosa chiqarish. 

Bevosita xulosa chiqarish turlari: mantiqiy kvadratdagi hukm munosabatlariga 

qarab xulosa chiqarish, almashtirish orqali xulosa chiqarish, aylantirish orqali xulosa 

chiqarish, predikatga qarama-qarshi qo’yish orqali xulosa chiqarish. Bilvosita xulosa 

chiqarish turlari. 

 

Induktiv xulosa chiqarish tushunchasi. Induktiv xulosa chiqarish turlari: 

 

to’liq va to’liqsiz induktsiya. 

 

Induktiv xulosa chiqarishning metadologiyalari: oddiy sanash induktsiyasi 

 

(ommabop induktsiya) va ilmiy induktsiya. 

Hodisalar orasidagi sabab-oqibat bog’lanishlarini induktiv tekshirish usullari. 

Sababiy bog’lanishlarni aniqlashda induktsiyaning roli. 

Ko’p omilli induktiv umumlashtirishlar haqida tushuncha. Statistik 

umumlashtirishlar. Induktiv xulosa chiqarishning bilishdagi ahamiyati. 

 

Deduktiv xulosa chiqarish tushunchasi. 

Sillogizm turlari: qat’iy sillogizm. Sillogizm tarkibi. Sillogizm aksiomasi. 

Sillogizm mohiyatning ichki qonuniyatlarini ochib beruvchi sifatida. Sillogizmning 

umumiy qoidalari. Kategorik sillogizm. 

Shartli sillogizmlar va ularning turlari. Shartli-qat’iy xulosa chiqarish, sof-ayiruvchi 

xulosa chiqarish, ayiruvchi-qat’iy xulosa chiqarish, shartli- ayiruvchi xulosa chiqarish. 

Qisqartirilgan sillogizmlar. Entimemani tiklash. Murakkab va qisqartirilgan 

murakkab sillogizmlar haqida tushuncha. 

Iqtisodiyot va moliyaga oid masalalar va muammolar echimini topishda induktiv va 

deduktiv xulosa chiqarish usullaridan foydalanishning roli.