«Axborot- kommunikatsiya texnologiyalari» kafedrasi

 
Bank-ekvayer savdo va xizmat ko’rsatuvchi tashkilotlar 
tomonidan qabul qilingan to’lovlarni bank bo’limlari yoki 
bankomatlar orqali amalga oshiradi. 
Plastik kartalar to’lov bo’yicha kreditli yoki debetli 
bo’lishi mumkin.  
 
Kreditli kartalar bo’yicha karta sohibiga ko’pincha muhlati 
25 kungacha bo’lgan vaqtgacha qarz beriladi. Bularga Visa, 
Master Card, American Express kartalari misol bo’la oladi.  
 
Debetli kartalarda karta sohibining bank-emitentidagi 
hisobiga oldindan ma’lum miqdorda mablag’ joylashtiradi. Ushbu 
mablag’dan xarid uchun ishlatilgan mablag’lar summasi oshib 
ketmasligi lozim.  
 
PIN-kodlarini ximoyalash to’lov tizimi xavfsizligini 
ta’minlashda asosiy omildir. SHu bois u faqatgina karta sohibiga 
ma’lum bo’lib, elektron to’lovlar tizimida saqlanmaydi va bu tizim 
bo’yicha yuborilmaydi. 
         Umuman olganda, PIN bank tomonidan berilishi yoki mijoz 
tomonidan tanlanishi mumkin. Bank tomonidan beriladigan PIN 
quyidagi ikki variantdan biri bo’yicha amalga oshiriladi: 
        1) mijoz xisob raqami bo’yicha kriptografiya usuli bilan 
tashkillashtiriladi; 

---

104 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
5-ilova 
 
B 
BX 
B 
....... 
........ 
........