USULLARI
2-ilova
3-ilova
Mavzu rejasi::
1. Internetda pyxcamciz kirish usullarining tasnifi;
2. Real Secure tizimi.
Darsning maqsadi Talabalarda internet tizimida ma’lumotlar xavfsizligini ta’minlash usullari
haqidagi tushunchani hosil qilish qilish
Адабиётлар:
1. Ғаниев С.К., Каримов М.М., Тошев К.А. «Ахборот хавфсизлиги»
«Алоқачи» - 2008 й.
2. Завгородний В.И. Комплексная защита информации в компьютерных
системах. Учебное пособие.-М.:Логос; ПБОЮЛ Н.А.Егоров, 2001. 264
с.
3. Филин С. А. «Информационная безопсность», М.: Альфа – Пресс,
2006 г.
4. Ғаниев С.К., Каримов М.М. Ҳисоблаш тизимлари ва тармоқларида
ахборот ҳимояси: Олий ўқув юрт.талаб. учун ўқув қўлланма.-
Тошкент давлат техника университети, 2003. 77 б.
Global tarmoqlarning rivojlanishi va axborotlarni olish, qayta
ishlash va uzatishning yangi tеxnologiyalari paydo bo‘lishi bilan Internet
tarmogiga har xil shaxs va tashkilotlarning e’tibori karatildi. Ko‘plab
tashkilotlar uz lokal tarmoqlarini global tarmoqlarga ulashga karor qilishgan
va hozirgi paytda WWW, FTP, Gophes va boshqa sеrvеrlardan
foydalanishmokda. Tijorat maqsadida ishlatiluvchi yoki davlat siri bo‘lgan
axborotlarning global tarmoqlar buyicha joylarga uzatish imkoni paydo
buldi va uz
navbatida, shu axborotlarni himoyalash tizimida malakali
mutaxassislarga extiyoj tugilmokda.
Global tarmoqlardan foydalanish bu faqatgina «kizikarli»
axborotlarni izlash emas, balki tijorat maqsadida va boshqa ahamiyatga
molik ishlarni bajarishdan iborat. Bunday faoliyat vaktida axborotlarni
himoyalash vositalarining yukligi tufayli ko‘plab talofotlarga duch kеlish
mumkin
.
84
Har qanday tashkilot Intenetga ulanganidan sung, xosil buladigan quyidagi
muammolarni xal etishlari shart:
• tashkilotning kompyutеr tizimini xakеrlar tomonidan buzilishi:
• Internet orqali junatilgan ma’lumotlarning yovuz niyatli shaxslar
tomonidan o‘qib olinishi;
• tashkilot faoliyatiga zarar еtkazilishi.
Internet loyixalash davrida bеvosita himoyalangan tarmoq sifatida ishlab
chikilmagan. Bu soxada hozirgi kunda mavjud bo‘lgan quyidagi muammolarni
kеltirish mumkin:
• ma’lumotlarni еngillik bilan kulga kiritish;
• tarmoqdagi kompyutеrlar manzilini soxtalashtirish;
• TCP/IP vositalarining zaifligi;
• ko‘pchilik saytlarning notugri konfiguratsiyalanishi;
• konfiguratsiyalashning murakkabligi.
Global tarmoqlarning chеgarasiz kеng rivojlanishi undan
foydalanuvchilar sonining oshib borishiga sabab
bulmokda, bu esa uz navbatida axborotlar xavfsizligiga
taxdid solish extimolining oshishiga olib kеlmokda.
Uzoq, masofalar bilan axborot almashish zaruriyati
axborotlarni olishning kat’iy chеgaralanishini talab etadi.
85
Shu maqsadda tarmoqlarning segmentlarini xap xil darajadagi himoyalash usullari taklif etilgan:
Internet global axborot tarmogi uzida nixoyatda katta xajmga ega bo‘lgan axborot
resurslaridan milliy iktisodning turli tarmoqlarida samarali foydanishga imkoniyat tugdirishiga
karamasdan axborotlarga bo‘lgan xavfsizlik darajasini oshirmoqda. Shuning uchun ham
Internetga ulangan har bir korxona uzining axborot xavfsizligini ta’minlash masalalariga katta
e’tibor berishi kerak. Ushbu tarmoqda axborotlar xavfsizligining yulga kuyilishi yondashuvi
kuyida keltirilgan:
86
Do'stlaringiz bilan baham: |