N. M. Mahmudov, A. Nurmonov, A. Sh. Sobirov

71-mashq.
 
Qavs  ichida  berilgan  so‘zlardan  mosini  qo‘yib,  ko‘chiring. 
Bu  so‘zlarning  gapdagi  vazifasini  ayting.       
1.  Siz  uni  tartibga  chaqirib  qo‘ying,  (bo‘lsa, bo‘lmasa, esa) 
ustidan  arz  qilaman.  (Abdulla Qahhor)  2.  Ulug‘  Navoiy  o‘zigacha 
yashagan  va  o‘ziga  zamondosh  bo‘lgan  shoirlarning  baytlarini 
yig‘ib,  «Majolis  un-nafois»  asarini  tuzgan  holda,  avlodlar  mulkiga 
aylantirdi,  buyuk  Sa’diy  Sheroziy  (bo‘lmasa, bo‘lsa, esa)  xalq 
donishmandligining  nodir  namunalariga  o‘z  iste’dodi  shu’lasi  bilan 
sayqal  berib,  «Guliston»  va  «Bo‘ston»larni  yaratdi.  (E. Vohidov) 
3. Aql  –  eskirmas  kiyim,  bilim  (bo‘lmasa,  esa,  bo‘lsa)  tuganmas 
buloqdir.  4.  Yaxshi  yaxshiga  yondashtiradi,  yomon  (bo‘lsa,  esa, 
bo‘lmasa)  yo‘ldan  adashtiradi.  (Maqol)     
1. Bo‘lsa,  esa  so‘zlari  qanday  munosabatda  bo‘lgan  qo‘shma  gap 
qismlarini  bog‘laydi?
2. -u (-yu), -da  yuklamalari  qanday  munosabatda  bo‘lgan  qo‘shma 
gap  qismlarini  bog‘laydi?
3. Qaysi  hollarda  -u (-yu), -da  yuklamalari  o‘rnida  va 
bog‘lovchisini  qo‘llash  mumkin?
4. -u (-yu), -da  yuklamalari  o‘rniga  lekin, ammo  bog‘lovchilarini 
qo‘yib  ko‘ring.  Qaysi  hollarda  ularni  almashtirib  qo‘llash 
mumkinligini  izohlang.
5. -u (-yu), -da  yuklamalarining  imlosini  izohlang.