И. М. Абдуллаева, Д. T. Азимов. “Ахборот тизимлари

 
8.3. Етказиб беришлар занжирини мувофиқлаштириш
ва бошқариш 
Интранет-тармоқлардан яна бир неча вазифавий соҳаларни қамраб олувчи 
бизнес-жараѐнларни 
соддалаштириш 
ва 
интеграциялаш 
учун 
ҳам 
фойдаланилади. 
Бу 
вазифалараро 
жараѐнлар 
электрон 
кўринишда 
мувофиқлаштирилишлари мумкин, шу туфайли уларнинг ташкилий 
самарадорлиги ва оперативлиги ошади.
Компаниялар учун энг катта қизиқишни тақдим этувчи масалалардан 
бири етказиб беришлар занжирини бошқаришда интернет-технологиялардан 
фойдаланишдан иборат. 

---

82 
Етказиб беришлар занжирини бошқариш тушунчаси ўз ичига товарлар ва 
хизматларни манбадан якуний истеъмолчи – буюрмачига тақдим этиш 
мақсадидаги етказиб беришлар, ишлаб чиқариш ва моддий-техник 
таъминлашни олади. Етказиб беришлар занжири ўз ичига моддий ресурсларни 
етказиб берувчилар, дистрибьюторлар, сотувчилир ва харидорлар ҳамда ишлаб 
чиқариш қувватларини олади. 
Интернет вужудга келгунга қадар етказиб беришлар занжирини 
мувофиқлаштириш етказиб бериш занжирининг ҳар хил бўғинлари, масалан, 
харид қилиш, моддий ресурсларни бошқариш, ишлаб чиқиш ва тақсимлаш 
каби хизмат кўрсатувчи тизимларнинг ҳар хил турлари ўртасидаги узликсиз 
ахборот оқимларини таъминлашнинг мураккаблиги туфайли қийинлашган. 
Корпоратив тизимлар ички бизнес-жараѐнлар учун интеграциялашнинг баъзи 
бир даражасини қўллаб-қувватлай олганлар, аммо бундай тизимларни яратиш 
айрим қийинчиликни келтирган ва бунинг устига қимматга тушган. Бундай 
интеграциялашнинг белгиланган даражасига интернет-технологиялар ѐрдамида 
эришиш мумкин. Фирмалар интранет-тармоқлардан етказиб беришлар ички 
занжирларининг 
ўз 
жараѐнлари 
орасидаги 
мувофиқлаштиришни
такомиллаштириш учун фойдаланишлари мумкин. Шу вақтнинг ўзида 
экстратармоқдан бизнес-шериклар билан биргаликда етказиб беришлар 
занжири жараѐнларини мувофиқлаштириш учун фойдаланиш мумкин (8.2-
расм). Экстратармоқ компания ташқарисида бўлган муаллифлаштирилган 
фойдаланувчилар учун кенгайтириладиган хусусий интернет-тармоқдан иборат 
бўлади.