Kartashunoslik



Download 4,76 Mb.
Pdf ko'rish
bet160/246
Sana29.08.2021
Hajmi4,76 Mb.
#159144
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   ...   246
Bog'liq
kartashunoslik

9.3. Karta komponovkasi 
 
Geografik kartaning nomi, ramkasi, tasvirlanayotgan hudud, vrezka (qirqim) 
kartalar,  legenda,  diagramma,  sxema,  profil,  grafiklar,  matnlar  karta  mazmunini 
boyitishga,  o‘qishni  osonlashtirishga  yordam  beruvchi  boshqa  qo‘shimcha 
manbalarni  joylashtirish  tartibi  kartaning  komponovkasi  deyiladi.  Komponovka 
omadli  hisoblanadi,  agar  kartaning  barcha  elementlari  maqsadga  muvofiq, 
yetarlicha  kompakt  joylashtirilsa,  biroq  zerikarli  bo‘lmay,  ulardan  foydalanish 
qulay bo‘lsa – bir so‘z bilan aytganda, karta sohasi oqilona tashkil etilgan va tasvir 
ko‘rinarli uyg‘unlikda bo‘lsa. 
Yaxshi  komponovkani  tanlash  har  doim  oson  emas,  bu  ba‘zi  dizaynerlik 
tajriba  va  baddiy  didni  ham  talab  qiladi.  Ko‘plab  omillarni  hisobga  olish  zarur: 
karta  proyeksiyasi,  tasvirlanayotgan  hudud  (akvatoriya)  shakli  va  uning  ramka 
ichidagi  oriyentirovkasi,  qo‘shni  hududlarni  ko‘rsatish  zaruriyati,  legenda  hajmi, 
vrezka-kartalarni, qo‘shimcha grafiklar, diagrammalar va h.k.ni joylashtirish. 
Kartalar  komponovkasi  tayyorlanayotganda  texnik  sharoiti,  estetik  holati, 
karta mazmunini to‘g‘ri eks ettirishga qaratilgan barcha talablar e‘tiborga olinishi 
kerak. O‘quvchi kartani o‘qish uchun uning komponovkasi haqida ma‘lumotga ega 
bo‘lishi  lozim.  Chunki  bir  xil  hudud  ikki  xil  komponovkada  tasvirlanishi  ham 
mumkin.  Masalan,  8-rasmda  Yevropa  kartasi  2  xil  komponovkada,  9-rasmda  esa 
dunyo kartasi 2 xil ham 2 xil komponovkada berilgan.  


 
144 

Download 4,76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   ...   246




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish