‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi b. M. U m a r o V

L
A Q L IY HUJUM“ METODI
„Aqliy  htijum “  metodi  —  b iro r  m uam m o  bo'yicha  ta ’lim   oluv- 
chilar  to m o n id a n   bildirilgan  erk in   fikr  va  m ulohazalam i  to ‘p lab , 
ular orqali  m a ’lum  bir echimga kelinadigan m etoddir.  „Aqliy h u ju m “ 
m etodining yozm a va og‘zaki shakllari mavjud. Og‘zaki shaklida t a ’lim  
beruvchi  to m o n id an   berilgan  savolga  ta ’lim  oluvchilam ing  h a r  b in  
o ‘z  fikrini  og‘zaki  bildiradi.  T a ’lim  oluvchilar o ‘z javoblarini  a n iq   va 
qisqa tarzda bayon etadilar. Y ozm a shaklida esa berilgan savolga t a ’lim  
oluvchilar  o ‘z  javoblarini  qog‘o z  kartochkalarga  qisqa  va  b arch ag a 
ko‘rinarli  tarzd a  yozadilar.  Javoblar  doskaga  (m agnitlar  yord am id a) 
yoki  „p inb o rd“  doskasiga (ignalar yordam ida) m ahkam lanadi.  „Aqliy 
hujum“ m etodining yozma shaklida javoblarini m a’lum belgilar b o 'y icha 
guruhlab chiqish imkoniyati m avjuddir.  U shbu m etod to ‘g ‘ri va ijobiy 
q o ‘llanilganda shaxs erkin,  ijodiy va nostandart fikrlashga o ‘rgatadi.
„Aqliy  hujum “ metodidan  foydalanilganda ta ’lim   oluvchilam ing 
barchasini jalb   etish  imkoniyati  b o ‘ladi,  shu jum ladan,  ta ’lim   o luv- 
chilarda m uloqot qilish va m unozara olib borish madaniyati shakllanadi. 
T a’lim oluvchilar o ‘z fikrini faqat og‘zaki emas, balki yozm a ravishda 
bayon  etish  m ahorati,  mantiqiy  va  tizim li  fikr  yuritish  k o ‘nik m asi 
rivojlanadi.  Bildirilgan fikrlar baholanm asligi ta ’lim oluvchilarda tu rli 
g‘oyalar shakllanishiga olib keladi.
„Aqliy  h u ju m u  metodi  t a ’lim  beruvchi  tomonidan  qo'yilgan 
maqsadga  qarab  amalga  oshiriladi:
1. T a ’lim  oluvchilaming boshlang‘ich bilimlarini aniqlash m aq sad  
qilib q o ‘yilganda, b u  m etod darsning  mavzuga kirish  qism ida  am alga 
oshiriladi.
2.  M avzuni  takrorlash  yoki  b ir  m avzuni  keyingi  m avzu  b ila n  
bog‘lash m aqsad qilib q o ‘yilganda yangi mavzuga o ‘tish qism ida am alga 
oshiriladi.
3.  0 ‘tilgan  mavzuni  m ustahkam lash  maqsad  qilib  q o ‘y ilgan d a 
m avzudan so ‘ng,  darsning m ustahkam lash qismida  am alga oshiriladi.
„Aqliy  hujum “  metodini  qo ‘Uashdagi  asosiy  qoidalar:
1.  Bildirilgan fikr-g‘oyalar m uhokam a qilinmaydi va baholanm aydi.
2.  Bildirilgan h ar qanday fikr-g'oyalar, ular hatto  to ‘g ‘ri b o 'lm a s a  
ham ,  inobatga  olinadi.
3.  H a r  b ir  ta ’lim  oluvchi  qatnashishi  shart.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

4-rasm.  „Aqliy hujum “ metodining tuzilmasi
„Aqliy  hujum “  metodining  bosqichlari  quyidagilardan  iborat:
1. T a iim  oluvchilarga savol tashlanadi va ularga shu savol bo‘yicha 
o ‘z javoblarini  (fikr,  g ‘oya  va  m ulohaza)  bildirishlari  so‘raladi;
2.  T a ’lim   o lu v ch ila r  savol  b o ‘yicha  o ‘z   fik r-m u lo h azalarin i 
bildinshadi;
3.  T a ’lim  oluvchilam ing  fikr-g‘oyalari  (m agnitafonga,  videotas- 
m aga,  rangli  qog‘ozlarga  yoki  doskaga)  to ‘planadi;
4.  Fikr-g‘oyalar  m a ’lu m   belgilar  b o ‘yicha  guruhlanadi;
5.  Y uqorida q o ‘yilgan savolga aniq va to ‘g‘ri javob tanlab olinadi.
„Aqliy  hujum “  metodining  afzalliklari:
• natijalar banolanm asligi t a i im  oluvchilarda turli fikr-g‘oyalaming 
shakllanishiga olib keladi;
•  ta i im  oluvchilam ing barchasi  ishtirok etadi;
•  fikr-g‘oyalar  vizuallashtirilib  boriladi;
•  ta iim   oluvchilam ing  b o s h la n g ic h   bilim larini  tekshirib  ko‘rish 
im koniyati  mavjud;
•  ta iim  oluvchilarda  m avzuga  qiziqish  uyg‘otadi.
•  Aqliy hujum “  m eto d in in g   kamchiliklari:
•  ta iim   beruvchi  to m o n id a n   savolni  to ‘g‘ri  q o ‘ya  olmaslik;
• ta iim  beruvchidan  yuqori  darajada eshitish qobiliyatining talab 
etilishi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

„