A qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti texnologiya ta

AMALIY ISH № 15 

Mavzu: Parmalarning konstruksiyasi va geometrik parametrlarini o’rganish 

Ishdan  maqsad:    Parmalarning  konstruksiyasi  va  geometriyasi  hamda 

geometrik parametrlarini o’rganish. 

Stanok rusumi 

Eng katta 

parmalash 

diametri, mm 

Surish qiymati 

(min-max) 

Shpindelning 

aylanishlar soni 

(min-max) 

Asosiy 

elektrodvitgatel 

quvvati, kvt 

 

 

 

 

 

---

 

51 

 

Kerakli  jihozlar  va  asbob-uskunalar:  Turli  xildagi  parmalardan  namunalar, 

parmalarning rasmi aks ettirilgan plakatlar, shtangentsirkul, chizgich va transportyor.   

         Umumiy  ma’lumotlar:  Parmalar  yaxlit  materiallardan  utuvchi  va  boshi  berk 

teshiklar  teshish  hamda  avvaldan  mavjud  teshiklarni  kengaytirish  uchun  foydalaniladi. 

Parmalar kesuvchi qismining konstruksiyasiga ko’ra  perosimon, spiral, markaz oluvchi 

va  chuqur  teshiklarni  teshuvchi  parmalarga  bulinadi.  Spiral  parmalar  mashinasozlikda 

keng  tarqalgan  parmalardan  hisoblanadi.  Spiral  parmalar  konstrksiyasiga  kura  ishchi 

qism, kesuvchi qism, silindrik qism, quyruq qism, buyin qism, panja qism va povodok 

qismlardan  tashkil  topgan.  Spiral  parmaning  asosiy  elementlari  quyidagilardan  iborat: 

oldingi  yuza,  asosiy  kesuvchi  qirra,  orqa  yuza,  ko’ndalang  qirra  va  lentalar.  Spiral 

parma qism va elementlari rasmda tasvirlangan. 

 15.1-rasm. Spiral parmaning tuzilishi, elementlari va geometriyasi.                                   

Spiral  parmalarda  parmaning  uchidagi  burchak  (2φ),  ko’ndalang  qirraning 

qiyalik  burchagi  (ψ),  vintsimon  ariqchaning  qiyalik  burchagi  (ω),  oldingi  burchak 

(γ

N

)  va  boshqa  burchaklar  mavjud  bo’lib,  ularning  qiymatlari  kesish  rejimlarini 

tanlashda hisobga olinadi. 

 

---

 

52