Toshkent moliya instituti "tasdiqlayman"

adabiy so`zlalashuv 
uslubi, bunday 
xusuiyatga ega 
bo`lmagan so`zlashuv 
uslubi esa oddiy 
so`zlashuv uslubidir.
 
         
2-reja     ► 

---

79 
 
So`zlashuv 
nutqida 
ona 
tilidagi 
bor 
imkoniyatlardan  foydalanilsa  ham,  har  bir  toifaning 
nutqida  o`ziga  xoslik  seziladi:  olimlarning  suhbati 
bilan  ishchi,  xizmatchi,  dehqonning  so`zlashuvida 
farq  bo`ladi.  Hatto  erkagu  xotinlar  so`zlashuvi 
o`rtasida ham ba’zi farqlar bo`ladi.  
Og`zaki  so`zlashuv  uslubi  grammatik  qurilishi 
sodda,  qisqa,  mazmunan  ta’sirchan  bo`ladi.  Bunda 
xalq  maqollari  va  masallar,  rivoyat  va  ertaklar,  latifa 
va qo`shiqlar, so`z o`yinlari-pichinglar, hazil – mutoyi balar, askiya va qochirmalar 
muhim manba sanaladi. 
Jonli  nutq  jarayonida  uslubiy  bo`yoq  iboralaridan  (Onaginang  o`rgilsin! 
Qoqindig`ing bo`lay!) keng foydalaniladi. Jonli so`zlashuv nutqida «xom» ibora va 
gaplar, behayo so`zlar ham uchraydi.  
Ba’zan bunday qatlamlar badiiy asarlardan ham o`rin oladi: Hoy xotin, tavba 
qildim, endi ichsam, birovdan pul olsam, go`rimda to`ng`iz qo`pay.  
Har holda hamma toifa kishilarning suhbati, so`z va gaplari tushunarli bo`ladi. 
Chunki umumiste’moldagi so`z, ibora va jumlalardan foydalaniladi.