Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги андижон машинасозлик унститути

Ифлос буфер (Dirty buffer) – маълумотлари ўзгартилган буфер. 
Характеристикаларни динамик жадваллари (Dynamic Performance Tables) – 
ORACLE нусхаси ишга тушганда автоматик равишда яратиладиган жадвал 
ва у шу нусхани характеристикаларини сақлаш учун ишлатилади. Улар ўз 
ичида боғланишлар, киритиш(чиқариш), мухит параметрларини бошланғич 
қийматлари ҳақидаги ахборотларни сақлайди. 
Индекс (Index) – Индекслар устун ёки устунлар гуруҳи бўйича 
яратилади. Индекс маълумотларни тезкор ва самарали топиш имконини 
беради. Жадвалларга мурожат индексланган устун (ёки устунлар ) бўйича 
амалга оширилади. 
Кластер (Cluster) – Кластер бу жадваллар гуруҳ (тўплами) бўлиб 
биргаликда ишлатадиган умумий устунга эга бўлади ва физик нуқтаи 
назардан битта жадвалдай сақланади. Агар маълумотлар икки ёки бир 
нечта жадваллардан бир вақтда умумий устундаги маълумотлар бўйича 
қидиралаётган бўлса, кластерлар катта самара бериши мумкин. 
Жадвалларга улар кластерни қисми бўлса ҳам алоҳида мурожат қилиши 
мумкин.Кластерларни структураси боғланган маълумотларга бир вақтда 

---

 
7 
мурожат қилинганда киритиш ва чиқариш харажатларини камайтириш 
имконини беради.
Тасавур (View) – маълумотлар базасида мавжуд бўлиши шарт 
бўлмаган, лекин алоҳида фойдаланувчини сўровини бажариш вақтида 
яратиладиган виртуал жадвалдир. Тасавурлар билан жадваллар билан 
бажариладиган амалларни (сўровлар қуриш, олиб ташлаш, тиклаш) 
чекланмаган ҳолда бажариш мумкин.
Синонимлар (Synonyms) – Маълумотлар базаси объектлари учун 
альтернатив номлар.
Кетма – кетликлар (Sequences) – Маълумотларни кэш буферида 
сақланувчи рақамлар кетма – кетлигини яратиш учун ишлатилади.