Oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirligi n. M. Ziyavitdinova, Y. M. O‘rinov, Sh. N. Xayitov menejment

13.3.  Liderlik
Liderlik —   maqsadlarga  erishishda  individum lar  va  odam lar 
guruhiga  ishlash  hissini  uyg‘otish  uchun  ta ’sir  k o ‘rsatish  qobili- 
yatidir.  Bixeyviorist  olimlar  sam arali  liderlikning  asosiy  om illarini 
aniklashda  3  ta  yondashuvni  q o ‘llaydilar:  shaxsiy  fazilatlar  nuqtai 
nazaridan  yondashuv;  xatti-harakat  yondashuvi;  va  vaziyatli  yon- 
doshuv.
Shaxsiy fazilatlar  nuqtai  nazaridan yondoshuv.  L iderlikning 
shaxsiy nazariyasi, shuningdek,  buyuk insonlar nazariyasiga asosan, 
eng  yaxshi  rahbarlar  xam m a  uchun  umumiy  b o ‘Igan  shaxsiy 
fazilatlam ing  to ‘plamiga  ega  b o ‘ladi. A gar  ushbu  fazilatlam i  e ’lon 
qilish imkoniyati b o‘lganda, o d am lar ularni o ‘zlarida tarbiya qilishni 
o ‘rganib,  samarali  rahbar  b o ‘lishni  o ‘rganishgan  b o ‘lar  edilar. 
Bunday  xususiyatlam ing  ba’zilari  quyidagilar:  intellekt  (zakovat) 
va  bilim   darajasi,  taassurot  qoldiradigan  tashqi  k o ‘rinish,  halollik,
235

---

so g ‘lom  fikr, ijtimoiy va iqtisodiy m a’lumot, tashabbuskorlik va o ‘ta 
yuqori  ishonuvchanlik darajasi.
1940-yillarda  olim lar  shaxsiy  fazilatlar  va  liderlik  nisbati 
to ‘g ‘risidagi  yig ‘ilgan  m a’lum otlam i  o ‘rgana  boshlashdi.  Stogdild 
liderlik  borasida  tadqiqotlar  olib  bordi  va  hozirgi  bixeyviorist- 
o lim lar  ham   tan  oladigan  xulosaga  keldi:  odam  bir  qancha  shaxsiy 
fazilatlar to ‘plami  evaziga rah bar bo‘la olmaydi.