7-mavzu. O‘zbekistonda iqtisodiy islohotlarning amalga oshirilishi, bozor munosabatlarining shakllanishi

Birinchi bosqichda 1) Bozor iqtisodiyoti infratuzilmasining huquqiy asoslari 

yuzaga  keldi,  300dan  ko‘proq  qonun  va  qarorlar  qabul  qilinganligi  asarda  aytib 

o‘tilgan.  2)  Mulkni  davlat  tasarrufidan  chiqarish  va  xususiylashtirishda  dastlab 

mayda  mulklar davlat tasarrufidan chiqarildi. 3) Chet el  sarmoyalari  O‘zbekiston 

iqtisodiyotiga jalb qilish yo‘lga qo‘yildi. SHu bilan birga bozor iqtisodiyotining 3 

ta mezonlari, qadriyatlari yuzaga keldi: a) tadbirkorlik; b) ishbilarmonlik; v) tijorat. 

                                                 

2

 Ўзбекистон Республикасининг Фуқаролик кодекси. Т.:19, 164-модда. 

3

 Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси. –Т.: Ўзбекистон, 2003. 11-бет 

---

Ma’naviyatda esa a) ziyoli mavqei oshdi; b) ma’rifat nuri; v) ijodkor so‘zi qadrlana 

boshladi. 

11.  Iqtisodiy  islohotlar  ikkinchi  bosqichning  vazifalari  va  ustuvor 

yo‘nalishlari qismida Prezidentimiz 4 ta muhim ustuvor vazifani belgilab berdi: 

1. Asosiy vazifa – davlat mulkini xususiylashtirish sohasida boshlangan ishni 

oxiriga  etkazish:  bunda  a)  mulkni  haqiqiy  egalariga  berish,  b)  ko‘p  ukladli 

iqtisodiyotni 

rahbatlantirish. 

Agar 

birinchi 

bosqichda 

mayda 

mulklar 

xususiylashtirilgan  bo‘lsa  (1991-1994  yillarda),  endigi  vazifa  o‘rta  mulklarni 

xususiylashtirish aytildi. 

2. Eng muhim vazifa – ishlab chiqarishning pasayib ketishiga barham berish 

va  makroiqtisodiy  barqarorlikni  va  moliyaviy,  iqtisodiy  barqarorlikka  erishishdan 

iborat. Bu rivojlanish ichki qonuniyatlarga ham bog‘liqligi aytildi. 

3. Muhim vazifa – Milliy valyuta – so‘mni yanada mustaxkamlashdan iborat. 

Milliy  valyuta  –  mamlakat  hududida  barcha  tovar  va  xizmatlar  uchun  narxlarni 

ifodalash vazifasini o‘tovchi va qonuniy himoyalangan yagona to‘lov vositasidir… 

4.Strategik vazifa – Iqtisodiyot strukturasini tubdan o‘zgartirish: xom ashyo 

etkazib  berishdan  tayyor  mahsulot  ishlab  chiqarishga  o‘tish,  uning  sifatini  va 

raqobatga bardoshligini jahon bozori talablari darajasiga etkazish. 

O‘zbekiston  Respublikasi  Birinchi  Prezidenti  I.A.Karimov  ijtimoiy-iqtisodiy 

islohotlardan  ko‘zlangan  «pirovard  maqsadimiz  ijtimoiy  yo‘naltirilgan  barqaror 

bozor iqtisodiyotiga, ochiq tashqi siyosatga ega bo‘lgan kuchli demokratik huquqiy 

davlatni va fuqarolik jamiyatini barpo etishdan iboratdir

1

», - deb belgilab bergan. 

Respublikamizda  amalga  oshirilayotgan  iqtisodiy  islohotlar  iqtisodiyotni 

davlat  tasarrufidan  chiqarish,  unda  demokratiya  tamoyillari  bo‘lgan  iqtisodiy 

faoliyat,  tadbirkorlik  va  tanlash  erkinligini,  erkin  iqtisodiyot  tamoyillarini  joriy 

etish orqali iqtisodiy hayotni erkinlashtirishga yo‘naltirilgandir. 

Iqtisodiyotni  davlat  tasarrufidan  chiqarish  va  uni  demokratlashtirish,  erkin 

ijtimoiy yo‘naltirilgan bozor iqtisodiyoti asoslarini yaratish jarayonlari bosqichma-

bosqich amalga oshirilmoqda. 

O‘zbekistonda  amalga  oshirilayotgan  iqtisodiy  islohotlarning  birinchi