Мехнат фаолиятининг физиологик асослари

     5. TURLI   YUKLAMALAR  VAQTIDA  ORGANIZMNING  FIZIOLO-

GIK  KO`RSATKICHLARI  VA  CHARCHASHNING  KELIB  CHIQISHI  

                                   SABABLARI. 

 

Mashq  qilish  natijasida  organizmda  qator  morfologik,  biokimyoviy  va 

fiziologik  o`zgarishlar  ro`y  berishi  haqida  gapirib  o`tgan  edik.  Ularning  katta-

kichikligi  bajariladigan  mushak  faoliyatining  va  sportchining  o`ziga  xos 

xususiyatlariga bog’liq. 

Yurak-qon  tomirlar  tizimi.  Mashq  qilish  dastavval,  yurak  mushaklarining 

gipertrofiyasiga olib keladi va u ishchi gipertrofiyasi deb aytiladi. Hayvonlar ustida 

olib  borilgan  tajribalar  bu  vaqtda  yurak  mushaklarida  sezilarli  bio-kimyoviy 

o`zgarishlar  yuzaga  kelishini  ko`rsatadi.Gipertrofiya  bilan  bir  qatorda  yurak 

kameralarida  kengayish  sodir  bo`ladi.  Bu  narsa  qorinchalar  zahira  haj-mining 

ko`payishiga olib keladi, natijada yurak bevosita ish bajarganida bu imkoniyatdan 

foydalanib,  qisqarganda  odatdagidan  ko`p  qon  chiqaradi.  Boshqacha  aytganda, 

bevosita  ish  bajarishda uning sistolik va minutlik hajmi ko`payadi(2-jadval). 

                                                                                                  2-jadval.