6-mavzu: yil fasllariga umumiy tavsifnoma (qish) reja: Qish fasliga tavsifnoma

Qishloq  xo'jalik  ishlari.  Dekabr  oyida  paxta  dalalarida  «oq  oltin»ning  oxirgi 

qoldiqlari  yig'ishtirib  olinadi,  g'o'zapoyalar  yig'ib  olinib,  yerga  o'g'it  solib,  shudgor 

qilinadi.  Ba'zi  joylarda  zarur  bo'lgan  hollarda  yaxob  suvi  berilib,  yerning  sho'ri 

yuviladi. 

Bog'larda daraxtlarni butash, atroflarini yumshatish va qator oralarini haydash, 

shuningdek, zarakunandalarga qarshi kurash ishlari davom ettiriladi. 

Yanvar oyida parniklarda ertangi sabzavotlar rediska, pomidor, bodring, karam 

va  boshqa  o'simliklar  ko'chatlarini  yetishtirish  boshlanadi.  Yetishtirilgan ko'chatlar 

parnik  yoki  issiqhonalarga  o'tqaziladi.  Bundan  keyin  bevosita  dalalarga  ekiladigan 

ko'chatlar tayyorlanadi. 

---

Issiqhona  va  parniklarda  fevral  oyida  ertangi  pomidor,  bulg'or  qalapmiri, 

baqlajon  va  boshqa  sabzavot  o'simliklarining  ko'chatlarini  yetishtirish  uchun 

sabzavot  urug'lari  ekish  davom  etadi.  Fevral  oyida  parniklarda  ba'zi  bir  gul 

ko'chatlari  yetishtirish  uchun:  chinnigul,  qo'qongul,  sambittol,  petuniya  (gullari 

kattakatta  bog'  o'simligi),  xushbo'y  tamaki,  siniya  (qizil  gulli  xona  o'simligi), 

ajdarog'iz  (yirik  gulli  o'simlik)  va  boshqa  gullarning  urug'lari  ekiladi.  Parnik  va 

issiqxonalarda  ertangi  rediska,  bodring,  ertangi  karam  va  boshqa  sabzavotlar 

o'stiriladi. Iliq kunlar bo'lganda bolalar bog'chasi hovlisida rediska urug'i sepiladi. 

Bunda bolalar ham qatnashadilar. 

Ana  shu  vaqtda  ko'chalar,  istirohat  bog'larini  obodonlashtirish  ishlari 

boshlanadi,  har  turli  daraxtlar:  eman,  chinor,  qayrag'och,  kashtan  (qora  qayinlar 

oilasiga  mansub  daraxt  va  shu  daraxting  yong'og'i),  shumtol  daraxtining  barcha 

turlari, teraklarning barcha turlari, oq akatsiya, zarang, gledichiya, aylant, qora tol 

va boshqa daraxt ko'chatlari ekiladi. 

Ko'chalarni ko'kalamzorlashtirishda shu narsani esda tutish kerakki, hatto tez 

o'sadigan  daraxt  ko'chatlari  ham  kamida  5—6  yil  o'tgandan  keyin  chiroyli  manzara 

beradi, sekin o'sadigan daraxt ko'chatlari esa oradan 10—12 yil o'tgandan keyingina 

dekorativ manzara kasb etadi. Gullaydigan va dekorativ butalar ikkinchi yili va hatto 

o'tqazilgan  birinchi  yiliyoq  ko'kalamzor  ko'rinishini  beradi.  Mana  shuning  uchun 

ham  birinchi  yili  zarang,  shumtol  singari  tez  o'sadigan  daraxtlar  va  ko'chatlarni 

o'tqazish, keyingi yillarda esa, shar tusidagi va piramida sifat qayrag'och, shuningdek, 

sekin  o'sadigan  eman, kashtan singari daraxtlarning ko'chatlarini o'tqazish tavsiya 

qilinadi. 

Fevral oyida legistrum (jonli devor), buldonej, nastarin, shumtol (oq xushbo'y 

gulli  daraxt),  jasmin  (xo'shbo'y  oq  gulli  o'simlik)  daraxtlarining  qalamchalari 

o'tqazila boshlaydi. 

Agar  bolalar  bog'chalari  hovlilarida  tut  daraxtlari  bo'lsa,  bu  holda  daraxt 

taglarida qishlagan tut zararkunandalariga qarshi kurash olib boriladi. Fevral oyida 

g'umbaklardan  chiqqan  to'q  kul  rangdagi  ona  qurtlar  barglarga  tirmashib  chiqib, 

daraxt  tanasidagi  yoriq  joylarga  tuxum  qo'yadilar.  Kapalak  qurti  tut  daraxtining 

---

po'stlog'i va barglarini yeydi. Tut daraxtlarining ommaviy ravishda ko'karishiga zarar 

yetkazuvchi  hasharotlarni  yo'qotish  uchun  har  bir  daraxtga  3—4  litrdan  5%li 

geksaxloran sepiladi. 

Agar havo issiq kelsa, fevral oyida ham ekin ekishga kirishish mumkin. Bunda 

donli ekinlar va yer ishlari uchun juda qimmatli bo'lgan o't o'simligi — bedani ekish 

mumkin.  Beda  ko'p  yillik  dukkakli  o'simlikdir.  Yaxshi  parvarish  qilinganda  uni 

yiliga 4—5 marta o'rib olish mumkin. U mollarga to'yimli ozuqa sifatida beriladi. 

Bundan tashqari, beda ekilgan tuproqning tuzilishi o'zgaradi va yerning hosildorligi 

ortadi. 

Pedagogik vazifalar: maktabgacha ta’lim muassasalarida bolalarni yil 

fasllari bilan tanishtirish mazmuni to’g’risida tushuncha beradi. 

O’qitish vositalari: tarqatma materiallar, plakatlar, slaydlar, ko’rgazmali 

qurollar. 

Oq’itish usuli va shakli: ma’ruza, aqliy hujum, nazorat savollar, 

topshiriqlar, BBB jadvali 

O’qitish sharoiti: texnik vositalar bilan ta’minlangan auditoriya 

Monitoring va baholash: Og’zaki nazorat, savol javob, reyting tizimi 

asosida baholash