Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti fizika fakulteti



Download 1,11 Mb.
Pdf ko'rish
bet19/29
Sana14.08.2021
Hajmi1,11 Mb.
#147700
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   29
Bog'liq
yerga yaqinlashuvchi asteroidlar tadqiqoti

Uran  sayyorasi  -  V.  Gershel  tomonidan  1781  yili  topilgan.  Sayyoraning 

diametri  49  ming  600  kilometr,  massasi  Yernikidan  14,6  marta  katta,  o'rtacha 

zichligi  esa  1,60  g/sm3.  Bu  planeta  Quyoshdan  o'rtacha  19,2  astronomik  birlik 

masofada  uning  atrofida  aylanadi.  Uranning  orbital  tezligi  sekundiga  6,8 

kilometrni  tashkil  qiladi  va  Quyosh  atrofida  84  yilda  bir  marta  aylanib  chiqadi. 

Biroq  planeta  o'z  o'qi  atrofida  nisbatan  tez  aylanadi    sutkasining  uzunligi  10  soat 

49  minut.  Garchi  planeta  sirti  detallarini  ko‘rib  bo‘lmasa-da,  biroq  unda  davriy 

ravishda  sirt  ravshanligining  o‘zgarib  turishi  yaqqol  seziladi.  Planetaning  ekvatori 

orbitasi  tekisligigaj)8  gradusli  burchak  ostida  yotib,  uning  aylanish  yo‘nalishi, 

Veneraniki kabi, barcha boshqa planetalarning aylanish yo‘nalishiga qarama-qarshi 

bo‘ladi.  Bu  hol,  o‘z  navbatida,  planetada  yil  fasllarining  va  kecha-  kunduz-ning 

almashinuvlariga qiziq bir tus beradi. Jumladan, sakson to‘rt yillik Uran «yili»ning 

21 yili davomida Quyosh doimo gorizontdan ko‘tarilib boradi. Planetaning maTum 

bir  yarim  sharida  yoz  ham  bir  necha  yil  davom  etadi,  biroq  Quyoshning  tafti 

ungacha yaxshi yetib bormaydi, chunki Uran osmonida Quyosh gardishi atigi 2 yoy 

minutiga  yaqin  burchak"ostIda  ko‘rinadi,  xolos.  Uran  sirtini  radionurlar  asosida 

o‘lchashlar, uning o‘rtacha temperaturasi  -200 °C ekanligini ma'lum qiladi. Uran, 

asosan, vodorod va geliydan tashkil topgan bo‘lib,unda  qisman metan ham borligi 

aniqlan-gan.  Uranning ichki tuzilishini olimlar, erishilgan  ma‘lumotlar  asosida 95- 

rasmdagicha  tasawur  qiladilar.  Bu  planetaning  topilgan  yo‘ldoshlarining  soni 

yigirmabitta bo‘ldi. Shulardan ikkita eng yirigi Gershel tomonidan ochilib, Titaniya 

va Oberon deb nomlangan.  




 

32 


 

 


Download 1,11 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   29




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish