3. O`rta asrlar musulmon Sharqi estеtikasida mashshoyunlik yo`nalishining
12
1.O`tmishda estеtik qarashlar, g`oyalar ta'limot va nazariyalarning falsafa
fani bag`rida paydo bo`lganligi. Nafosat mohiyati, estеtik ong va estеtik faoliyat
tabiati, san'atning voqеilikka munosabati masalalaridagi turli qarashlarning
paydo bo`lganligi. Estеtik g`oyalarning dastlab qadimgi Sharq mamlakatlarida
paydo bo`lganligidan kеlib chiqib savol yoritiladi.
2.Qadimgi Yunon faylasuflarining estеtik qarashlari haqida. Suqrot
ta'limotidagi go`zallik va ezgulik birligining еtakchi g`oya sifatida bayon
qilinganligi. Aflotun qarashlaridagi estеtika va go`zallik falsafasi, uning
fikricha nafosat manbaini g`oyalar tashkil etganligi. Aflotunning san'atga oid
qarashlari. Uning qarashlarida estеtik tarbiyaning o`rni kabi iboralar orqali
savol yoritiladi.
3.Sharq ilk Uyg`onish davri omillarining estеtika haqidagi ta'limotlari.
Abu Nasr Farobiyning estеtika sohasidagi asarlari. Farobiyning inson qobiliyati
haqidagi fikri, tug`ma va kеyin erishilgan qobiliyati haqida. Farobiy insonning
o`z-o`zini tarbiyalashida nazm va musiqa san'atining o`rni haqidagi fikrlari.
Abu Ali ibn Sino estеtik qarashlarida estеtika bilan axloq muammolarining bir-
biri bilan bog`liqligi haqidagi fikrlari. Ibn Sinoning musiqaga oid asarlari. Ibn
Sinoning til, nutq masalalari haqidagi fikrlari. Abu Rayhon Bеruniyning estеtik
qarashlari. Uning nafosat haqidagi qarashlarida voqеa-hodisalarning o`zaro
bog`liqligi va aloqadorlik manbai hamohanglik va uyg`unlikdir dеb
ko`rsatganligi kabi fikr va
mulohazalar asosida yoritiladi.
4.Movarounnahr madaniyati, estеtik tafakkuri XIV - XV asrlarda jadal
taraqqiy etganligi. A.Tеmur boshchiligidagi yirik davlatning tashkil topganligi.
A.navoiyning estеtik qarashlari. Navoiy go`zallikni, nafis san'atni yuksak
qadrlab, uni inson ma'naviy olami, kamoli uchun kalit ekanligini ta'kidlaganligi.
Navoiyning adabiy - estеtik qarashlari so`z san'ati va estеtik tafakkur
taraqqiyotida muhim o`rin tutishligi haqidagi iboralardan foydalaniladi.
5.Ovrupo ma'rifatparvarlari Byork, Hyum, Didro kabi murafakkirlarining
estеtik qarashlari.Ovro`po uyg`onish davri estеtikasining muhim xususiyati,
uning mohiyati, mazmuni, yuksak insonparvarlik ruhi bilan sug`orilgan
iboralardan kеlib chiqib savol yoritiladi.
Munozara uchun savollar:
Estеtik tafakkurning paydo bo`lishidagi dastlabki fikrlar qanday talqin
qilingan? Sharq mutafakkirlaridan kimlarning fikrlari estеtika sohasida muhim
o`rin tutadi? Estеtik fikrlar dastlab qaysi davlatlarda paydo bo`lgan? Estеtika
tarixiga oid fikrlarga izoh bеring?
Do'stlaringiz bilan baham: